Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

тан зардўш тийлик (м аздаи зм ) таълим оти бўл и б, Ғарб
ва Ш арқни боғлаб турган м уҳим ҳалқа Х оразм эк а н л и ­
гини исботлайди. М аданий алоқалар ва этн и к жараёнлар
ҳам қадимги Х оразм н и ш и м олда С и б и р би л а н , Ж ан у-
би й ш арқий т ом он дан Ҳ и н д ок еан и , ж ан убда Ф ор с
бўғози , ж ануби ғарбда Қ изил д ен ги з ва А раб ярим ороли
би л ан боғл и к ди ги тадқ и қ отлар орқ али ан и қ л ан ган .
А ҳам они й лар даври да Д о р и й I п одш ол и ги да эр ам и здан
аввалги 490 йили Ю нон А ф и н а давлатига қарш и ю риш -
да хоразм ликлар суғдийлар ва бақтрийлар би л ан и ш ти ­
рок қилганлиги муҳим аҳамиятга эга. Ч унки Д о р и й -
н и н г ю риш лари асли ж аҳон да ўз ҳук м рон л и ги н и ўрн а-
тиш , К ичик О сиёда савдо йўллари ва бозорларин и қўлга
киритиб ж аҳон савдоси га эга бўлиш а со си й мақсади
бўлган. Ўш а вақт олти н тангаларни п о д ш о , кумуш тан -
галарни маҳаллий ҳоким лар б о с и б чиқариш га ҳақди
бўлган. Пул м уносабатларин и яхш и йўлга қ ўйи ли ш и ,
буларн и нг ю қори дараж ада ж и ҳозл ан и ш и , катта б о зо р -
лар ва ярмаркалар ўтказиладиган ш аҳарларнинг мав­
ж удлиги халқаро савдо кенг ривож ланганлигидан д а ­
рак беради . Д о р и й I ва К и р н ом ли Э р он п одш олари
даври да боси л ган олти н тангалар бутун Ўрта О си ёда
тарқалганлиги тўғрисида тарихий м анбаларда хабарлар
мавжуд.
Ёзм а м анбалар ва археологик тадқиқотларга кара-
ганда эр ам и здан аввалги I м ин г йиллик бош лари га к е­
л и б , ай н и қ са V I—IV асрларга о и д Х оразм да м устаҳ-
камланган қасрлар ва қалъалар кўп учрайди. Қ умлар
ор аси да қад кўтарган К ўзалиқир ва Қ алъалиқир каби
қаср шаҳарлар оралиғида ҳар 25—30 км. м асоф ада кар-