Исломий молия билан ишлаш

Асосий молиялаштириш тартиблари
Ислом молиясида тез-тез учраб турадиган рухсат этилган молиялаштириш тартибларининг қисқача кўриниши қуйида келтирилган.


Фойда ва зарарни тақсимлаш шартномалари (Мударабаҳ)
Ислом банки сармоядорларнинг пулларини бирлаштириб, фойда ва зарарларнинг улушини ўз зиммасига олади. Бу жараён омонатчилар билан келишилган ҳолда амалга оширилади. Банк нимага инвестиция қилади? Шариатга риоя қилиш учун текширилган бир гуруҳ инвестиция фондлари пайдо бўлди. Фильтр корпорацияга ҳар қандай даромад манбалари тақиқланганлигини аниқлаш учун компания балансларини таҳлил қилади. Жуда кўп қарзга эга бўлган ёки тақиқланган бизнес йўналишлари билан шуғулланадиган компаниялар бундан мустасно. Фаол бошқариладиган инвестицион фондлардан ташқари пассив фондлар ҳам мавжуд. Улар Доw Жонес Ислом бозори индекси ва ФТСE Глобал Ислом индекси каби индексларга асосланади.
Баланснинг пасайиши акциядорлик капитали
Умумий капиталнинг камайиши банк ва инвесторни биргаликда уй сотиб олишга чақиради. У одатда уй сотиб олишни молиялаштириш учун ишлатилади. Банк аста-секин уйдаги ўз маблағларини якка тартибдаги уй-жой мулкдорига ўтказади, унинг тўловлари уй эгасининг ўз маблағларини ташкил қилади.


Ўзига ижарага бериш
Ушбу келишув юқорида тавсифланган пасайиб бораётган балансга ўхшайди, бундан мустасно, молия институти уй учун пулнинг ҳаммасини бўлмаса ҳам, катта қисмини қўяди ва белгиланган муддат охирида уйни якуний уй эгасига сотишга рози бўлади. Ҳар бир тўловнинг бир қисми ижарага, қолган қисми эса уйни сотиб олиш нархига тушади.


Бўлиб-бўлиб сотиш (мурабаҳа)
Бўлиб-бўлиб сотиш воситачининг уйни бепул ва аниқ мулк ҳуқуқи билан сотиб олиши билан бошланади. Кейин воситачи инвестор бўлажак харидор билан сотиш нархини келишиб олади; бу нархга маълум фойда киради. Харид тўғридан-тўғри (бир марталик) ёки бир қатор кечиктирилган (бўлиб-бўлиб) тўловлар орқали амалга оширилиши мумкин. Ушбу кредит сотуви молиялаштиришнинг мақбул шакли ҳисобланади ва уни фоизли кредит билан аралаштириб юбормаслик керак.


Лизинг (ижара)
Лизинг ёки ижара объектдан фойдаланиш ҳуқуқини (узуфруктни) маълум муддатга сотишни ўз ичига олади. Битта шарт шундаки, лизинг берувчи лизинг объектига ижара муддати давомида эгалик қилиши керак. Ижара шартномасининг ўзгариши, яъни «ижара ва иқтина» ижара шартномасини ёзилишини назарда тутади, агар лизинг берувчи ижарага олинган объектни лизинг охирида олдиндан белгиланган қолдиқ қийматда сотишга рози бўлса. Бу ваъда фақат лизинг берувчини боғлайди. Лизинг олувчи буюмни сотиб олишга мажбур эмас.