Исломий молия билан ишлаш
Исломий молия бизнес ва жисмоний шахсларнинг шариат ёки ислом қонунларига мувофиқ сармояни қандай тўплашига ишора қилади. Шунингдек, у ушбу қонун шаклида рухсат этилган инвестициялар турларини ҳам назарда тутади. Исломий молияни ижтимоий масъулиятли инвестицияларнинг ўзига хос шакли сифатида кўриш мумкин. Молиянинг ушбу кичик тармоғи ривожланаётган соҳадир. Ушбу мақолада биз асосий маълумотларни тақдим этиш ва кейинги ўрганиш учун асос бўлиб хизмат қилиш учун умумий кўринишни таклиф қиламиз.
Ислом банкининг катта сурати
Исломий молия VII асрда пайдо бўлган, 1960 йилларнинг охиридан бошлаб аста-секин ривожлана бошлади. Бу жараён шариатга мос маҳсулотлар ва амалиётга бўлган қизиқиш ва талабни кучайтирган улкан нефт бойлиги билан боғлиқ эди.
Илк ислом халифаликларида ўрта асрлардаги Ғарбий Европа давлатларига қараганда анча ривожланган бозор иқтисодиёти мавжуд эди.
Хатарларни тақсимлаш тушунчаси ислом банк иши ва молиясида марказий ўрин тутади. Капитални жалб қилишда рискларни тақсимлаш ролини тушуниш жуда муҳимдир. Шу билан бирга, исломий молия рибо (судхўрлик) ва ғарор (ноаниқлик ёки ёлғон)дан сақланишни талаб қилади. Ислом қонунияти фоиз тўловлари билан қарз беришни қарз олувчи ҳисобидан фоиз ундирувчи қарз берувчига фойда келтирадиган муносабатлар сифатида қарайди. Ислом қонунлари пулни ўзига хос мулк эмас, балки қийматни ўлчаш воситаси сифатида кўради. Шунинг учун у фақат пулдан даромад олмасликни талаб қилади. Фоиз рибо ҳисобланади ва Ислом шариатида бундай амал ҳаром қилинган. Бу ҳаром, яъни таъқиқланган, чунки у судхўрлик ва эксплуатация ҳисобланади. Аксинча, ислом банки ислом жамиятининг ижтимоий-иқтисодий мақсадларига эришиш учун мавжуд.
Шунга кўра, шариатга мувофиқ молия (ҳалол, рухсат этилган деган маънони англатади) молия муассасаси ўзи ёзган корхонанинг фойда ва зарарига улуш оладиган банклардан иборат. Гҳарар тушунчаси ҳам бир хил аҳамиятга эга. Молиявий нуқтаи назардан, ғарар мавжудлиги ноаниқ бўлган нарсаларни сотишдан келиб чиқадиган ноаниқлик ва ёлғонни англатади. Гҳарар мисоллари суғурта шакллари бўлиши мумкин. Бу содир бўлиши мумкин бўлган ёки бўлмаслиги мумкин бўлган нарсадан суғурта қилиш учун мукофотларни сотиб олишни ўз ичига олиши мумкин. Мумкин бўлган натижалардан ҳимоя қилиш учун ишлатиладиган ҳосилалар ғарорнинг яна бир туридир.
Компанияларни ўз маблағлари ҳисобидан молиялаштиришга рухсат берилади, агар улар чекланган бизнес билан шуғулланмасалар. Тақиқланган фаолиятга алкоголь ишлаб чиқариш, қимор ўйинлари ва порнография қилиш киради.
Do'stlaringiz bilan baham: |