Исломда мерос ва унинг тақсимоти

www.madrasa.uz
 
19 
инсондан мерос олаверади. Қотил фақат ўлдирган 
инсонидангина мерос олмайди. 
Диннинг фарқли бўлиши. Мерос қолдирувчи инсон 
мусулмон бўлиб, мерос олувчи инсон бошқа динда бўлса, 
бошқа диндаги инсон мусулмондан мерос олмайди. 
Мусулмон ҳам бошқа диндаги мерос қолдирувчисидан мерос 
олмайди. Бунинг далили ушбу ҳадис: 
َِّصلاِ هْيَلَعَِلاَقْ
َِلَ
َِلََّالاَوِنة
ِنم:ِ
َِلِْ
ِ رَي
َِلَْوَِر فاَكْلاِنم لْانمْلاِنث
ِ
َِم لْانمْلاِنر فاَكْلا
(ِ.
يراخبلاِهاور
) 
“Мусулмон кофирдан, кофир мусулмондан мерос 
олмайди” (Бухорий ривояти). 
Асли мусулмон бўлиб, сўнгра динидан қайтган киши 
(Аллоҳ асрасин) ҳам токи Исломга қайтмас экан - кофир 
ҳукмида бўлади. Бундай одам “муртад” дейилади. Муртад 
мусулмондан ҳам, аслий кофирдан ҳам, ўзига ўхшаган 
муртаддан ҳам мерос олмайди.
Ҳазрати 
имом 
Аъзам 
раҳматуллоҳи 
алайҳнинг 
наздларида унинг мусулмонлиги вақтида топган мол-мулкини 
мусулмон меросхўрларига тақсимлаб берилади. Муртадлик 
вақтида топган мол-мулки байтул-молга бўлади.
Ҳанафий мазҳабида динлари фарқли бўлса ҳам, кофирлар 
бир-бирларидан мерос оладилар. (“Шарҳи фароизи Сирожия” 
Журжоний). 
4. Диёрнинг фарқли бўлиши. Ҳанафий мазҳаби 
уламолари наздларида Ислом динидан бошқа дин вакиллари 

---

www.madrasa.uz
 
20 
бир-бири билан дўстона алоқада бўлмаган икки диёрда 
маскан тутиб яшаётган бўлсалар, бир-бирларидан мерос 
олмайдилар. Мусулмон меросхўрлар орасида, улар қандай 
диёрни маскан тутиб яшаётган бўлсалар ҳам, мерос 
қолдирувчисидан мерос олиш ва меросхўрига мерос 
қолдириш жорий бўлади. (“Раддул Мухтор” Ибн Обидийн).