Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti stansiya va podstansiyalarning elektr jihozlari

5. Qurilmalar va tok uzatuvchi qismlarni tanlash

Qurilmalar va tok uzatish qismlar faqat tanlangan variant uchun tanlanadi. Tanlovga: uzgich, ajratgich, tok va kuchlanish o‘lchovchi transformator,barcha kuchlanish TQ tok uzatish qismlari, zaryadsizlagich va yig‘ma shinalar kiradi.

5.1. Uzgich va ajratgich tanlash

Uzgichlar haqidagi umumiy ma’lumotlarda ularni standart bo‘yicha xarakterlovchi parametrlari ko‘rib o‘tilgan. Uzgichlarni tanlashda ularning 12 ta parametrlarini hisobga olish lozim, biroq ishlab chiqaruvchi zavodlar tomonidan parametrlarning ayrim bog‘lanishi kafolatlanganligi sababli, masalan,

(28)


uzgichlarni muhim parametrlari bo‘yicha tanlashga ruxsat etiladi.
qurilmaning kuchlanishi bo‘yicha:
(29)
Nominal toki bo‘yicha:
(30)
uzish qobiliyati bo‘yicha.
Birinchi navbatda quyidagi shartga asosan simmetrik uzish toki bo‘yicha tekshiriladi:
(31)
So‘ngra q.t. operiodik tashkil etuvchisining uzilish ehtimoli tekshiriladi
(32)

bunda i_a.nom-uzilayotgan tokning t vaqtdagi aperiodik tashkil, etuvchisining ruxsat etilgan nominal qiymati; β_nom—uzilayotgan tokdagi aperiodik tashkil etuvchining nisbiy qismi nominal qiymati; i_a.τ— kontaktlarning ajrash momenti τ dagi q.t. tokining aperiodik tashkil etuvchisi; τ q.t. boshlanishidan yoy so‘ndiruvchi kontaktlarning ajrash vaqtigacha bo‘lgan eng qisqa vaqt:

(33)

bunda t_z,min=0,01 s—releli muhofazaning minimal ta’sir etish vaqti; t —uzgichning xususiy uzish vaqti.

Agar I_d.τ≤I_uz.nom shart bajarilib, i_n.τ>i_a.nom bo‘lsa, u holda q.t. ning to‘liq toki bo‘yicha uzish qobiliyatini tekshirish mumkin.
(34)

Uzgich elektrodinamik turg‘unlikka q.t. ning chegara parron o‘tish toki bo‘yicha tekshiriladi:

(35)

bunda I_pr.s—q.t. ning chegara parron o‘tish tokining ta’sir etuvchi qiymati (katalog bo‘yicha olinadi); i_pr.s—q.t. ning chegara parron o‘tish tokining amplituda qiymati (katalog bo‘yicha olinadi); I_d.t—uzgich zanjiridagi q.t. tokining davriy tashkil etuvchisining boshlang‘ich qiymati; i_z— uzgich zanjiridagi q.t. ning zarbiy toki.

Uzgich termik turg‘unlikka issiqlik impulsi bo‘yicha tekshiriladi:


(36)

bunda B_k—hisob bo‘yicha issiqlik impulsi; I —termik turg‘unlikning katalog bo‘yicha chegara toki; t —termik turg‘unlik tokining o‘tish davomiyligi, s.

8-jadval

Ko‘rsatkich	Hisob ko‘rsatkichi	Uzgichning katalog ma’lumotlari	Ajratgich katlog ma’lumotlari	Tanlash sharti.
Nominal kuchlanish, kV				Uish ≤ Unom
Uzkuksiz tok, A				Iish ≤ Inom
Nominal uchirish toki, kA				Id ≤ Io'ch.nom
Dinamik chidamli nominal toki, kA				Iz ≤ ipr.skv
Termik chidamlilik, kA^2∙s				Bk ≤ I^2t