Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali “mashinasozlik texnologiyasi” kafedrasi

Nazorat savollari
1. Ferrit va karbidlar orasida legirlangan elementlar qanday taqsimlanadi?
2.Legirlovchi elementlar kritik nuqtalarning holatiga qanday ta'sir qiladi?
3. Austenitning izotermik parchalanishining S shaklidagi egri chizig'ining holatiga legirlangan elementlar qanday ta'sir qiladi?
4. Legirlovchi elementlar po’latlarning fizik xossalariga qanday ta’sir qiladi?
5. Kritik mo'rtlik haroratini aniqlang.
6. Payvand choki metallining kristallanishiga nima ta'sir qiladi?
7. Payvand chokining birlamchi tuzilishini qanday sozlash mumkin?
8. Payvandlash rejimi intrakristallik ajralish darajasiga qanday ta'sir qiladi?
8-MA'RUZA. LEGIRLANGAN PO'LATLARNING PAYVANLANUVCHANLIGI
GOST 26001-84 ga muvofiq, "payvandlash qobiliyati - bu mahsulotning va ekspluatatsiyasi bilan belgilanadigan talablarga javob beradigan, belgilangan payvandlash texnologiyasi bilan, larni hosil qilish uchun metallar yoki metallar birikmalarining biriktirichdir."
Shunday qilib, payvandlash qobiliyati, bir tomondan, materialga, payvandlash texnologiyasiga, qismning kontruktsiyasiga, boshqa tomondan, texnik talablar bilan belgilanadigan payvandlangan strukturaning zarur ishlash xususiyatlariga bog'liq. Bu strukturaning maqsadiga qarab bir xususiyat (kuch) yoki xususiyatlar majmuasi bo'lishi mumkin.
Qabul qilingan taxminlar bilan payvandlangan bo'g'inlarning ishlash xususiyatlariga qo'yiladigan talablar bajarilsa, u holda materialning payvandlanishi yetarli deb hisoblanadi.
Agar payvandlangan birikmaning ekspluataTSion xususiyatlaridan kamida bittasining minimal qabul qilinadigan darajasi ta'minlanmagan bo'lsa, u holda materialning payvandlanishi yetarli emas deb hisoblanadi, ya'ni ushbu yondashuv bilan bir xil materialning payvandlanishi maqsadga qarab turlicha baholanishi mumkin.
Payvandlashning bir nechta sifatli darajalarini ajratish odatiy holdir: yaxshi, qoniqarli, cheklangan va yomon.
Yetarli payvandlanish qobiliyatiga ega bo'lgan holda, payvandlangan bo'g'inlarning kerakli ishlash xususiyatlari berilgan texnologik va dizayn sharoitlarida qondirilsa, u yaxshi deb hisoblanadi.
Payvandlash qobiliyati yetarli bo'lmaganda, ratsional payvandlash rejimini tanlash orqali yetarli darajada payvandlash imkoniyati ta'minlanishi mumkin bo'lgan holatga qoniqarli mos keladi.