Islom falsafasi. Reja



Download 22,77 Kb.
bet4/4
Sana03.12.2022
Hajmi22,77 Kb.
#877543
1   2   3   4
Bog'liq
Islom falsafasi. Reja

Bahouddin Naqshband (1348-1398 yillar) naqshbandiya tariqatining asoschisudir. Bu ta`limotning mohiyati «Dil - ba eru dast - ba kor» shiorida yaqqol ifodasini topgan. Inson Olloh inoyati natijasi bo`lib, bu dunyoni unutib qo`ymasligi lozim, uning qalbi doimo Ollohda, qo`li esa mehnatda bo`lmog`i lozim. U tasavvufning barcha tariqatlari singari shariat, tariqat, ma`rifat va haqiqat maqomlarini e`tirof etadi. Naqshbandning ta`kidlashicha, shariat - ahdga vafo, islomning beshta asosiy talabiga rioya qilish, dil va tilbirligi. Tariqat esa, o`zidan kechish, fano bo`lishdir. Haqiqat - behuda ishlardan uzoqlashish, haq ishlarga bog`lanish. Demak, shariat - qonun, tariqat - yo`l. Kubraviya, yassaviya va naqshbandiya ta`limotlari ma`naviyatimiz tarixida juda katta o’rin tutgan. Ular ma`naviy taraqqiyotda muhim ahamiyatga molik bo`lib, o`z ta`sirini haligacha yo`qotmagan. Vatanimiz sivilizatsiyasining sharq xalqlari, arab madaniyati va islom falsafasi rivojiga ta`siri nihoyatda katta bo`lgan. Uning hududida arab xalifaligidan nisbiy mustaqillikka erishgan davlatlarning tashkil topishi, xalqimizning bag`rikengligi tufayli yangi marralarga erishdi. Diniy bag`rikenglik va dunyoviy bilimlar takomili. Musulmon Sharqi, jumladan islom joriy etilganidan keyin Vatanimiz xududidan yetishib chiqqan buyuk mutafakkirlar ijodida Olloh, inson va tabiat masalalari ilohiyot va dunyoviy falsafaning muhim muammolaridan biri bo`lib kelgan. Bironta buyuk alloma va mutafakkir islomiy qadriyatlar mavzuini chetlab o`tmagan. Diniy ilmlar sohalarida imom Buxoriy, imom Termiziy, imom Abu Hanifa, imom Moturudiy va imom Burhoniddin Marg`inoniylar eshqadamlik qilganlar.
Imom Buxoriydan (810-870 yillar) yirik ilohiyotchi, muhaddis sifatida 60 mingga yaqin hadis to`plagan, ulardan ishonchli deb topganlarini maxsus to`plam holiga keltirgan. Bu to`plam «Sahihi Buxoriy» nomi bilan mashhurdir.
Imom iso Termiziydan (824-892) «Payg`ambarning alohida fazilatlari», «Hadislardagi ixtilof va bahslar haqida risola», «Tarix» va boshqa asarlar meros bo`lib qolgan. Imom Termiziy hadislarni muntazam ravishda to`plab, muayyan tarbiga solgan va yaxlit bir kitob shakliga keltirgan.
Abu Hanifa an-Nu`mon hanafiya mazhabiga asos solgan, barcha islom tarqalgan xududlarda o`z mavqeiga ega bo`lgan. Bu mazhabning muhim jihatlari kalom va ilohiyot sohalarining piri Abu Mansur Moturidiy (vafoti orr y.) ning «Tavhid» va «Ta`vilot» asarlarida va Burhoniddin al-Marg`inoniy (1123-1197) ning «Hidoya» to`plamida o`zining yorqin ifodasini topgan. Ularning asarlarida aql maqomi va mantiq ilmiga, ilm va dalilga keng o`rin berilgan.
Download 22,77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish