Isitma chiqishi: uni tushirish usullari, turlari, tana harorati normasi

QON AYLANISHINING BUZILISHI

Qorasonning eng ko’p uchraydigan sabablaridan biri. Qon ta’minoti buzilishi jiddiy yurak anomaliyalari (dekompensatsiya), qon tomirlarining tiqilib qolishi yoki aterosklerozda uzoq muddatli spazm, emboliya, qon tomir sklerozi, endarteriit yoki shoxkuya bilan zaharlanishda rivojlanishi mumkin.
Ko’pincha qon aylanishining buzilishi qon tomirning jarohatlanishi yoki mexanik ezilib qolishi sababli sodir bo’ladi. Masalan, churra qisilishi holatida ichak gangrenasi rivojlanishi, gipsli bog’lam haddan tashqari qattiq o’ralsa yoki jgut qo’llash uzoq muddat davom etsa — oyoq-qo’l nekrozi kuzatiladi. Ushbu guruhga to’qimalarning yaxlitligi saqlangan holda katta tomirlarga shikast yetishi holatlari ham kiradi.
Patologiya rivojlanishi ehtimoli va kechish xususiyatlariga ta’sir qiluvchi bir qator omillar mavjud. Charchoq, intoksikatsiya, vitamin yetishmovchiligi, o’tkir yoki surunkali infektsion kasalliklar, anemiya, gipotermiya, qon tarkibi va modda almashinuvi buzilishlari bilan kechadigan kasalliklar tufayli organizmning umumiy holati buzilishlarida gangrenaning tezkor va qisqa vaqt ichida kechishi kuzatiladi.
Patologiya rivojlanishiga ta’sir qiluvchi mahalliy xususiyatlar qatoriga quyidagilar kiritiladi:

• 
  Qon tomirlari devorlarining holati — skleroz yoki endarteriit tufayli yuzaga keladigan o’zgarishlar;
  
• 
  Qon tomir tizimining tuzilishi — tarqoq, ko’p sonli anastomoz va kollaterallar mavjudligi bilan, bunda gangrenaning rivojlanishi ehtimolligi kamayadi. Ikkinchi turi magistral tuzilishga ega bo’lgan, bunda patologiya faqat bitta tomir shikastlanishi oqibatida ham rivojlanishi mumkin;
  
• 
  To’qimalar differentsiatsiyasi darajasi — yuqori differentsiatsiyalangan to’qimalar, masalan, miya yoki o’pka, past differentsiatsiyalangan to’qimalar, masalan yog’ to’qimalariga qaraganda ko’proq zarar ko’radi.
  

To’qimalarning infektsiyalanishi jarayonni kuchaytiradi, gangrenaning quruq shakldan nam shaklga o’tishiga yordam beradi va nekrozning tez tarqalishiga olib keladi. Haddan tashqari sovutish tomirlar spazmini keltirib chiqaradi, bu qon aylanishining buzilishini yanada kuchaytiradi va nekrotik o’zgarishlarning tarqalishiga hissa qo’shadi. Haddan tashqari isitish to’qimalarda metabolizmni rag’batlantiradi, bu esa qon bilan ta’minlanmagan sharoitda qorason rivojlanishini tezlashtiradi.