Ишнинг умумий тавсифи мавзунинг долзарблиги

ҚИП-ҚИЗИЛ 1 Қизил сифат, кучайтириш. Қип-қизил олма...
2 равиш,сўзлашув.Турган-битгани; бутунлай, ғирт. Қип-қизил туҳмат. Қип-қизил маст. ЯХШИЛАБ 1 Яхшиламоқ феъл. равишдош. Шароитни яхшилаб, кейин иш бошлайлик. 2 равиш. Яхши даражада, бекам-кўст, талаб даражасида. Яхшилаб қурмоқ. Яхшилаб текширмоқ.
ИККИНЧИ 1 Икки сон, тартиб сон шакли. Иккинчи қават.
2 равиш. Бундан бошқа, такрор. Иккинчи айтсанг, хафа бўламан.
3) феълнинг нисбат шакллари бош лексема сифатида берилганда, биринчи навбатда, ана шу семема ва вазифаси грамматик белги билан қайд этилади. Мисол:
КУРСАТМОҚ 1 Кўрмоқ феъли орттирма нисбат. Уйини кўрсатмоқ. КЎРИЛМОҚ 1 Кўрмоқфл. мажҳул н.;
4) мустақил лексеманинг ёрдамчи (кўмакчи) лексема вазифасида қўлланиши грамматик белги билан қайд этилади. Мисол:
КЕЛМОҚ 1 [Изоҳ] Қишлоқдан келмоқ. Ишга кеч келмоқ...
14 Равишдошнинг -(и)б ёки -а/-й шаклидаги етакчи феълга бирикиб, ҳаракатнинг бошланиш даражаси юз бериши, йўлакай бажарилиши каби маъноларни билдиради. Эртапишар гилослар қизариб келяпти. Ишдан қайтишда ўғлингни ола кел (Келмоқ феълига тузилган луғат сўзлигига қаранг).
Мустақил бўлмаган лексема туркумларига оид лексемаларнинг ҳаммасига грамматик характеристика берилади. Macалан, ундов лексемалар учун ундов, таклид лексемалар учун тақлид, модал лексемалар учун модалбелгиси қўйилади. Ёрдамчи лексемалардан: боғловчи учун боғловчи, кўмакчи учун кўмакчи, юклама учун юкламабелгиси кўйилади.
Услубий характеристика ва уни қайд этувчи белгилар, асосан, чегараланган қатламга оид лексемалар учун берилади ва улар изоҳли луғатда жуда муҳим вазифа бажаради. Macалан, бундай белги қўйиш билан лексеманинг қўлланиш соҳаси, ўрни ва ш.к. қайд этилади. Натижада, лексемасемемасининг изоҳи билан бирга унга хос бошқа белги-хусусиятлар ҳам қайд этилади. Мисол:
ИККИҚАТ сўзлашувда. Ҳомиладор.
Демак, сўзлашувдабелгиси билан, биринчидан, икшқат лексемасининг сўзлашув тилига мансублиги қайд этилса, иккинчидан, бу лексема адабий тилдаги ҳомшадор лексемасига ҳавола қилиняпти ва изохдан "озод қилиняпти" (изоҳ ҳомиладор лексемасида берилади). Бўғоз лексемасининг (одамга нисбатан) ишлатилишида ҳам худди шундай йўл тутилади: