Қишлоқ хўжалигини илмий асосда йўлга қўймас эканмиз, соҳада ривожланиш бўлмайди

Алтернария мева этининг чириши ёки қора чириш
(Alternaria alternate, Alternaria arborescens ва Alternariate
-
nuissima)
замбуруғлари. “Меванинг ички қисмининг чириш 
касаллиги” анорга таъсир қилувчи кучли замбуруғлардан 
биридир. Касаллик белгилари дастлаб анор мевасининг 
юзасида ва баргларида кичкина қизғиш қўнғир думалоқ 
доғлар пайдо бўлади. Ички чириш касаллиги боғда кўп 
ҳолатларда гуллаш ва мева ривожланишининг бошланғич 
даврларида ёмғирдан кейин пайдо бўлади ва сақланиш 
давригача ривожланишни давом эттиради. Шу сабабдан уни 
сақлаш давридаги касаллик деб ҳам юритилади. Бу касаллик 
гул косаси атрофидан тарқалади, лекин гул косанинг ташқи 

---

53
Анор етиштириш
51–
китоб
пўстлоғи ва қаттиқ қобиғи ўзининг соғлом кўринишини 
сақлаб қолади. Касалланган меванинг қаттиқ қалин қобиғи 
соғлом кўринади ва қаттиқлигича қолади. Ички ўзаги эса 
гул косасидан тортиб қисман ёки тўлиқ чирийди ва мевада 
кичкина қизғиш қўнғир доғлар пайдо бўлади. Зарарланган 
мевалар оч рангга киради ва истеъмол учун яроқсиз 
бўлиб қолади. Касаллик ривожланган сари, жигарранг 
доғлар катталашиб қўшилиб кетади ва мевалар чиришни 
бошлайди. Касалланган мевалар соғлом меваларга нисбатан 
оғирлиги енгилроқ бўлади ва ранги очиқроқ бўлади. 
Касаллик ривожланишининг бошланишида, замбуруғ 
анор донларининг қўнғир рангда юмшоқ чиришига сабаб 
бўлади ва замбуруғ кучайиб бутун бир меванинг чиришига 
сабаб бўлади. Гарчи зарарланган мевани ажратиб олиш 
қийин бўлса-да, тажрибали мева терувчилар касалланган 
меваларни ажрата олишади. Агар гуллаш даврида кўп 
ёмғир ёғса, касаллик кўпроқ мевани зарарлаши мумкин, шу 
сабабдан гуллаш давридаги ортиқча намлик касалликдан 
зарарланиш эҳтимолини оширади.
Касалликка қарши курашиш.
Касалланган, аммо 
соғлом кўринишли мевалар терим даврида дарахтни секин 
силкитиш орқали ерга туширилиши мумкин. Дарахтларни 
сувсизликдан ёки ортиқча суғоришдан ҳимоя қилиш зарур, 
акс ҳолда мева ёрилиши юзага келади. Анор мевасининг 
ичидан чириш касаллиги теримдан кейин бартараф қилиб 
бўлмайдиган касалликлар сирасига киради. Касалликнинг 
тарқалишини назорат қилиш учун мева теримидан олдин 
дала санитариясига риоя қилиш ва фунгицидлардан 
фойдаланиш тавсия қилинади. Барча зарарланган 
меваларни йиғиб олиш ва боғдан ташқарига чиқариб 
ташлаш тавсия қилинади.

---

54
100 китоб тўплами
23-расм. Алтернария мева этининг чириши ёки қора чириш