Қишлоқ хўжалигида ишлатиладиган ўғитлар ва уларни қўллаш

КОМПЛЕКС ЎҒИТЛАР
Таркибида икки ёки ундан ортиқ озиқ элементини турли 
миқдор ва нисбатларда тутадиган ўғитлар комплекс ўғитлар 
деб юритилади.
Таркибига кўра икки компонентли (фосфорли-калийли, 
азотли-фосфорли, азотли-калийли) ва уч компонентли 
(азотли-фосфорли-калийли), олиниш усулига кўра, мураккаб, 
мураккаб-аралаш (комбинацияланган) ва аралаштирилган, 
агрегат ҳолатига кўра эса қаттиқ ва суюқ комплекс ўғитлар 
фарқланади.
Бир пайтнинг ўзида таркибида юқори концентрацияли 
икки ёки учта озиқ элементни тутиши комплекс ўғитларга 
хос ижобий хусусиятдир. Масалан, аммофос, диаммофос, 
аммонийлаштирилган суперфосфат, нитрофос иккита озиқ 
элементи тутса, нитрофоска, карбоаммофоскалар таркибида 
учта озиқ элементи мавжуд. Айрим мураккаб ўғитлар таркибига 
микроэлементлар ҳам киритилади. 
Комплекс ўғитларни қўллаш асосида ўғитларни тупроққа 
солиш билан боғлиқ сарф-харажатларни оддий минерал 
ўғитларни алоҳида-алоҳида қўллашга нисбатан 1,5-2,0 марта 
камайтириш мумкин. 
Айни чоғда комплекс ўғитлар таркибидаги фосфор 
ўсимликлар томонидан оддий фосфорли ўғитлардагидан 
кўпроқ ўзлаштирилади.
Комплекс ўғитлар фақат ўсимликларни озиқ элементлар 
билан таъминлашни яхшилаб қолмай, ўғитларни юклаш, 
ташиш ва тушириш билан боғлиқ харажатларни камайтиради.

---

46
100 китоб тўплами
Асосий комплекс ўғитлар таркибидаги озиқ 
моддалар миқдори ва нисбатлари 
Ўғит номи
Озиқ моддалар 
нисбати,
N
:
P
2
O
5
:K
2
O
Озиқ 
моддаларнинг 
ялпи миқдори, %
Аммофос
Диаммофос
Нитроаммофос
Нитроаммофоска
Нитрофоска
1:4:0
1:2,5:0
1:1:0
1:1:1
1:1:1
56-63
66-68
48
48-51
33-35
Табиийки, 1 кг мураккаб ўғитнинг таннархи шунча миқдор 
оддий ўғитни ишлаб чиқаришдан қимматга тушади, лекин 
таркибида балласт моддаларнинг камлиги (ёки йўқлиги), 
озиқ элементлар концентрациясининг юқорилиги сарф-
харажатларни қоплабгина қолмай, салмоқли иқтисодий 
самара олиш имконини ҳам беради.