Қишлоқ ХЎжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаштириш

3.18-расм. УПХ-1, Б кўсак чувиш машинасининг тузилиши ва 
тозалаш босқичлари
(белгилар матнда кўрсатилган) 
Сўрғич каналига бералаѐтган 
кўсак 
аралашмасининг 
миқдори 
шундай бўлиши керакки, бункердаги 
маҳсулот сатҳи вакуум-тўсқичнинг 
пастги паррагигача кўтарилмасин. 
Бункердаги маҳсулот аралашмаси 
бир-бирига тескари айланадиган 
таъминловчи 
жўвалар 
3 
чиқиндилардан тозалагич; устига 
келиб тушади. Зарур бўлганда бу 

---

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
жўваларнинг айланиш тезлигини 
ўзгартириб, тозаланиб берилаѐтган 
маҳсулотнинг миқдорини ошириб 
ѐки камайтириб узатиш мумкин. 
Демак, 
чувигичнинг 
иш 
унумдорлиги жўваларнинг тезлигига 
боғлиқ бўлиб, уни тийинлашда 
тозаланилаѐтган маҳсулотнинг тури, 
намлиги, бегона аралашмаларнинг 
миқдори эътиборга олинади.
Таъминловчи 
узатаѐтган 
маҳсулот 
хас-чўп 
ажратувчи 
барабанга тушиб, унинг парраклари 
тасирида титилади ва тўр тўсиқнинг 
сирти бўйлаб судраб ўтказилади. 
Натижада тўрнинг кўзлари орқали 
хас-чўплар 
ташқарига 
ажралиб 
чиқади. 
Мақсулот 
оқими 
ўз 
харакатини давом эттириб чақиш 
барабанига 
ўтади. 
Чақиш 
барабаниннг 
парраклари 
катта 
тезликда кўсакларга зарб бериб, 
уларни 
ѐради, 
чақади 
ѐки 
майдалайди. 
Қовурғали барабанга чақилган 
кўсаклар 
урилиши 
натижасида 
уларнинг тезлиги бирмунча камаяди. 
Шу сабабли қовурғаларга иланиши 
қийинроқ 
бўлган 
хас-чўплар 
ажралиб пастга тушади. Қисман 
тозаланган 
пахта 
асосий 
сепараторнинг аррали барабани 5 
устига ташланади. Аррали барабан 
тишлари толаларни тўрсимон тўсиқ 
устидан сўдраб ўтиши ҳисобига
уларни 
майда 
аралашмалардан 
тозалайди.
Ажратиш 
барабани 
чўткаларининг 
тезлиги 
пахтани 
илинтириб 
келаѐтган 
аррача 
тезлигидан бирмунча катта бўлиши 
сабабли пахтани сидириб тушади. 
Ажратиш барабани бир вақтнинг 
ўзида 
асосий 
ва 
чиқинди 
сепараторларининг 
аррали 
барабанларига тегиб туради. Шу 
сабабли иккала аррали барабандаги 
толаларни унинг чўткалари ажратиб 
олади ва катта тезликда уларни 
назорат 
сепараторининг 
катта 
аррали барабанига ташлаб беради. 
Бу ерда ҳам толалар тишларга 
илиниб 
юқорига, 
навбатдаги 
тўрсимон тўсиқ остига ўтиб кетади. 
Хас-чўплар 
барабан 
тишларига 
илина олмасдан пастга, кичик 
барабаннинг 
устига 
тушади. 
Барабан уларни тўр устидан судраб 
ўтиши ҳисобига тозалайди. 
Аррали 
катта 
барабанга 
илашиб кетаѐтган толалар ажратиш 
барабани 
таъсирида 
тишлардан 
ажратиб 
олинади 
ва 
барг 
тозалагичнинг 
қозиқчали
барабанларига ўтказади. Бу барабан 
қозиқчалари 
пахтани 
титкилаб 
майда аралашмаларни тўрсимон 
ғилофлардаги тешиклардан чиқиб 
кетишига ўрдам беради. 
Иккала 
қозиқчали 
барабанлардан 
сўнги 
марта 
тозаланган 
пахтани 
ажратиш 
барабани 6 юклаш мосламасига 
узатади, юклаш мосламаси ҳаво 

---