Қишлоқ ХЎжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаштириш

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
2.4-жадвал 
Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларига дастлабки ишлов бериш асослари 
 
Т/р 
Маҳсулот 
аралашмасига 
дастлабки 
ишлов бериш 
турлари 
Чиқитлар 
тури 
Маҳсулотлар тури ва уларни физик 
хоссалари 
пахта 
дон 
картошка 
мева 
1 
Бегона
ўтлардан
тозалаш 
уруғи, 
енгил 
барги, 
пояси 
учувчан
лиги 
учувчан
лиги
учувчанл
иги
учув- 
чанлиги
2 
Тупроқдан
тозалаш 
чангги 
учувчан
лиги
учувчан
лиги
учувчан-
лиги
учув- 
чанлиги
кесак ва 
тошлари 
оғир- 
лиги 
оғир-лиги 
3 
Маҳсулот 
чиқитларидан
тозалаш 
барги, 
пояси 
илашув-
чанлиги
учувчан
лиги
учувчан-
лиги
учувчан
лиги
чиригани 
зичлиги зичлиги 
заҳалагани 
ўлчами 
ўлчами
ўлчами
4 
Маҳсулотларни 
саралаш 
ўлчамлари 
ўлчами
ўлчами
ўлчами
зичлиги 
зичлиги
зичлиги
зичлиги
юзасини 
ҳолати 
юзасини 
ҳолати 
ишқала- 
ниш кучи 
ишқала-
ниш 
кучи
ишқала-
ниш кучи
ишқала-
ниш 
кучи
рангги 
рангги 
5 
Маҳсулотларни 
ўлчами 
ўлчами
ўлчами
ўлчами

---

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
калибрлаш 
оғир- 
лиги 
оғир- 
лиги
оғир- 
лиги
оғир- 
лиги
21.2. Маҳсулотларни тозалаш, саралаш ва калибровкалаш 
ишларини механизациялаш асослари. 
Худди шундай тозалаш ва 
саралаш машиналарининг ишчи 
қисмларини тузилиши (3.17-расм)
маҳсулот аралашмасидаги маҳсулот 
ва чиқиндиларнинг физик-механик 
хоссаларини фарқига асосланган 
бўлиб, уларга А- аэродинамик 
хоссалари, 
Б-ўлчамлари 
(а-
узунлиги, в-эни ва с-
қалинлиги), В-юзасининг ҳолати, Д-
электромагнит хоссаси, Г 
ва Е- физик хоссалари, яъни шакли, 
зичлиги, қайишқоқлиги, механик 
қаттикдиги, ранги, гидродинамик 
хоссалари 
ва 
бошқалар 
кўрсатгичларига қараб аниқланади. 
Катталигига 
қараб 
ажратиш. 
Маҳсулотли аралашмани 
катталигига 
караб 
ажратиш 
белгилари уларнинг ўлчамлари 
хисобланади.
 

---

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
 
 
3.17-расм. Маҳсулотларни тозалаш ва саралаш усуллари. 
А-аэродинамик хоссаси бўйича 1-аспирация канали, 2- ҳаво билан тозалаш; 
Б- ўлчамлари бўйича 3- учбурчак ва 4- айлана тешикли ғалвирлар, 5-
бўртма чуқурчали (триер) юза;
В- юзасининг ҳолати бўйича 6-қия ва 7-кўндаланг текислик;
Д-электромагнит хоссаси бўйича 8-электр магнитли юза, 9-магнитли тароқ;
Г-шакли бўйича 10-винтсимон юзали, 11-учбурчак тешикли;
Е- оғирлиги ва ишқаланиш кучи бўйича 12-пневмотебранишли саралагич. 
Маҳсулотни эни бўйича
ажратиш юмалоқ кўзли ғалвирлар
ѐрдамида амалга оширилади.
Чўзинчоқ 
тўртбурчак 
шаклидаги 
ғалвир 
кўзидан 
фақатгина 
қалинлиги
кўзлар энидан 
кичик бўлган маҳсулотлар ўтиши 
мумкин. Бунда маҳсулотнинг эни ва 
узунлиги аҳамиятга эга эмас, чунки 
чўзинчоқ тўртбурчак шаклидаги 
кўзлар унинг узунлигидан бир мунча 
каттароқ узунликка эга бўлади. 

---