Ishlatish joylari keltirilgan

8.25-rasm. Ravog‘i 9 m bo‘lgan parallel tasmali tom to‘sini:

a- to‘sin ko‘ndalang kesim o‘ochamlari; b- to‘sin umumiy ko‘rinishi; v- to‘sin tayanch tugunining armaturalanishi; 1 – vertikal ko‘ndalang armatura; 2 – ko‘tarish uchun teshiklar; 3 – biriktiruvchi detal.

8.26-rasm. Ravog‘i 12 m bo‘lgan parallel tasmali tom to‘sini:

a- to‘sin ko‘ndalang kesim o‘ochamlari; b- to‘sin umumiy ko‘rinishi; v- to‘sin tayanch tugunining armaturalanishi; 1 – vertikal ko‘ndalang armatura; 2 – ko‘tarish uchun teshiklar; 3 – biriktiruvchi detal.



8.27-rasm. Tom to‘sinlari. a- bo‘ylama armaturasi taranglashtirilmaydigan bir nishabli; b- xuddi shunday ikki nishabli; v- bo‘ylama armaturasi taranglashtiriladigan ikki nishabli; g-tayanch zonasining armaturalanishi; d-to‘sin cho‘zilgan tasmasining V-II sinfli armatura bilan jixozlanish varianti; 1 – bir – biriga payvandlangan armatura sterjenlari; 2-bukilgan payvand to‘r; 3 – to‘sin tokchasi sinchi; 4-oldindan tarranglashtiriladigan armatura; 5- payvand sinch, 6-tayanch zonalariga qo‘yiladigan payvand to‘rlar; 7-biriktiruvchi detal; 8-xomutlar; 9- biriktiruvchi detalning ankerlovchi sterjenlari; 10-diametri 10 mm bo‘lgan alohida sterjenlar;

8.27-rasm. Tom to‘sinlari.oldindan taranglashtiriladigan panjarali ikki nishabli tom to‘sini.

a- umumiy ko‘rinishi, b-tayanch zonasining armaturalanishi; v-teshik atrofining armaturalanishi; 1-payvand sinch, 2- biriktiruvchi detal, 3- oldindan taranglashtiriladigan armatura, 4-to‘r, 5-qo‘shimcha sterjen.

Fermalarda xovonlar va ustunlarning yuqori va pastki tasmalari bilan kesishadigan joylari - tugunlari zo‘riqishlarning bir elementdan ikkinchi elementga uzatilishini ta’m minlash maqsadida kengaytiriladi (8.29 - rasm). Fermaning kengaytirilgan tugunlari o‘lchamlari panjara elementlari armaturalarini ankerlash imkonini berishi shart. Ferma tugunlari armaturali to‘r bilan jixozlanadi. Bunda armaturali to‘rning chetki sterjenlari diametri 10... 18 mm bo‘lgan butun armatura sterjenlaridan bukib tayyorlanadi (8.29 - rasm). To‘rning ko‘ndalang armaturalari diametri 6..10 mm bo‘lgan sterjenlardan tayyorlanadi. Ferma panjarasi elementlarining buylama armaturalari tugunlarga kiritilib ankerlanadi. Ankerlash uzunligi l_a„xisob bo‘yicha tayinlanadi. Xisob bo‘yicha tayinlanadigan ankerlash uzunligi l_an etarli bulmaagan hollarda cho‘zilgan elementlarning buylama armaturalari uchlarida maxsus ankerlar xosil kilinadi.
Fermalarning tayanch tugunlari ko‘shimcha ravishda taranglashtirilmaydigan bo‘ylama va ko‘ndalang armaturalar bilan jihozlanadi. Bu armaturalar tayach zonalarining kiya kesim bo‘yicha mustaxkamligini ta’minlash bilan birga pastki cho‘zilgan tasma taranglashtiriladigan armaturalarining tayanchka ishonchli ankerlanishini ta’minlaydi.
Taranglashtirilgan bo‘ylama armatura tayachlardan bo‘shatilganda xosil bo‘ladigan qisuvchi kuch ta’siridan ferma tayach zonalarida bo‘ylama yoriklar paydo bo‘lishi mumkin. Bunday yoriqlarning paydo bo‘lmasligi uchun ferma tayach zonalari ko‘shimcha ravishda vertikal joylashgan armaturali to‘rlar bilan jixozlanadi (8.29 - rasm).
Fermalar hisobi doimiy va muvaqqat yuklar ta’siriga xisoblanadi. Doimiy yuklar ferma xususiy og‘irligidan va tom konstruksiyasi og‘irligidan xosil bo‘ladi. Muvakkat yuk qor qoplami og‘iriligidan xosil buladi. Fermaga yuklar tom plitasi bo‘ylama kirralari orqali to‘plangan kuch sifatida ta’sir
kiladi. Tom plitasining eni ferma tugunlari orasidagi masofaga teng bo‘lganda yuklar ferma tugunlariga kuyiladi. Tom plitasining eni ferma tugunlari orasidagi masofadan kichik bulganda (fonar yonlarida) yuklar ferma tugunlaridan tashqari tugun o‘rtasiga xam ta’sir qiladi (8.29 - rasm).
Bino osma kranlar bilan jixozlanganda kranlarda hosil bo‘ladigan yuklar fermaning pastki tugunlariga kuyiladi (8.29 - rasm).
Ferma xisobida qor qollami og‘irligidan xosil bo‘ladigan yuklarning nosimetrik tq’siri va fonar yonlarida qor uyumi xosil bo‘lishidan yukning oshishi xosobga olinadi. Bundan tashkari xosobda qor qollami og‘irligidan xosil bo‘ladigan yuklar va kran yuklari bilan fermaning yarimi yuklanishi e’tiborga olinadi. Ferma elementlarida xosil buladigan zo‘riqishlarni aniqlashda tugunlar sharnirli deb kabul kilinadi. Bunday soddalashtirishdan to- zklgan zurikishlar mikdori xakikiy zo‘riqishlardan 5% gacha fark qiladi. To‘plangan yuklar tugunlap o‘rtasiga kuyilganda fermaning yuqori tasmasi ko‘p ravoqli uzluksiz To‘sinlardek xisoblanadi. Bunda tayanchlar rolini tugunlar bajaradi.
Fermaning yuqori tasmasi va ustunlari xamda ba’zi xovonlari siqiladigan elementlar uchun olingan formulalar bo‘yicha xisoblanib loyixalanadi. Ferma siqiladigan elementlarining xiso- biy uzunliklari ferma tekisligida va ferma tekisligidan xar xil buladi.
Fermaning cho‘zilgan elementlari yoriqbardoshlik bo‘yicha xisoblanadi. YOriqbardoshlik toifa- siga muvofik yoriqlarning paydo bo‘lishi ruxsat etilgan ferma elementlari uchun yoriqlarning ochi- lishi va yopilishi bo‘yicha xisoblar bajariladi.
Fermalarning xisobi bundan tashkari ularni tayyorlash, tashish va montaj qilish jarayonlarida ham bajariladi.
Xafonli fermani armatura bilan jihozlash 8.29 rasmda keltirilgan Xafonsiz fermami armatura bilan jixozlash 8.30 rasmda keltirilgan.