Ishlatish joylari keltirilgan

Tom to‘sinlari

To‘sinlar ravog‘lari 6,9,12 va 18 m bo‘lgan binolarni yopish uchun stropila konstruksiyalari sifatida ishlatiladi. Ravoq uzunligiga bog‘liq ravishda to‘sinlarning shakllari har xil qabul qilinadi. Ravoq uzunligi 6 m bo‘lgan to‘sinlar parallel tasmali qilib tayyorlanadi va ko‘ndalang kesimi tavr shaklida qabul qilinadi (8.25- rasm). Ravoq uzunligi 9 va 12 m bo‘lgan to‘sinlar ham parallel tasmali kilib tayyorlanadi. Lekin to‘sinlarning ko‘ndalang kesimi qo‘shtavr shaklida qabul qilinadi (8.25- rasm). Ravoq uzunligi 12 va 18 m bo‘lgan to‘sinlarning yuqori tasmasi ikki nishabli qilib tayyorlanadi. To‘sinlarning ko‘ndalang kesimlari esa ko‘shgavr shaklida qabul qilingan (8.27- rasm).

Bundan tashqari to‘sinlarning xususiy og‘irliklarini kamaytirish maqsadida ularning tanasida teshiklar hosil qilinadi (8.27- rasm). Bunday to‘sinlar panjarali to‘sinlar deb ataladi.
Tomi bir nishabli yoki tekis bo‘lgan binolarni yopish uchun paralell tasmali to‘sinlar ishlatiladi. Tomi ikki nishabli bo‘lgan binolarni yopish uchun esa yuqori tasmasi ikki nishabli bo‘lgan to‘sinlar ishlatiladi.
To‘sinlarning qadami, to‘sinlar orasidagi masofa, ustunlar qadamiga mos ravishda 6 yoki 12 m qabul qilinadi.
To‘sinlarning nomenklaturasi 6 ilovada keltirilgan.
Ravoq uzunligi 6 va 9 m bo‘lgan to‘sinlar oldindan zo‘riitirilmasdan tayyorlanada (8.27,a,b- rasm). Ravoq uzunligi 12 va 18 m bo‘lgan to‘sinlar oldindan zo‘riqtirilib tayyorlanadi (8.26...8.28- rasmlar).
To‘sinlarni tayyorlash uchun sinfi V20...V40 bo‘lgan betonlar ishlatiladi. Taranglash tiriladigan armatura sifatida yukori mustaxkamli sterjenli, simli armaturalar va arqonlar ishlatiladi.
To‘sinlarning devorlari yasssi armaturali sinchlar bilan jixozlanadi.
Taranglashtirilgan armatura tayanchlardan bo‘shatilgan vaktda to‘sinlarning tayanch zo- nalarida yoriklar paydo bo‘lmasligi uchun to‘sin tayanch zonalari ko‘shimcha o‘ndalang armaturalar bilan jixozlanadi.
Taranglashtirilgan armatura tayanchlardan bo‘shatilgan vaqtda to‘sinlarning yuqori zo- valarida yoriqlar paydo bo‘lmasligi uchun to‘sin yukori zonalarida xam taranglashtirilgan armaturalar joylashtiriladi.
Tanasida teshiklar xosil qilingan ikki nishabli panjarali to‘sinlarning eni ta’sir qilayotgan yukning miqdoriga qarab 200, 240 va 280 mm qabul qilinadi.
Xamma to‘sinlarning tayanch zonalarida ularni ustunga maxkamlash uchun bariktiruvchi metall detallar ko‘yiladi.
Tom plitalarini to‘sinlarga maxkamlash uchun esa to‘sin yuqori tasmasiga bariktiruvchi metall detallar qo‘yiladi. Biriktiruvchi detallar orasi asosan 3,0 m kabul kilinadi. Bino tomlari uchun o‘lchami 1,5x6 m bo‘lgan plitalar ishlatilganda biriktiruchi detallar orasi 1,5 m qabul qilinadi.
Tom to‘sinlari ikki tayachda erkin yotgan elementlardek xisoblanadi. To‘singa yuklar tom plitasining qovurg‘alari orkali to‘plangan yuk sifatida uzatiladi. To‘sin ravog‘i bo‘yicha ta’sir qiladigan to‘plangan yuklar soni 5 tadan ortik bulganda to‘plangan yuklar teng taksimlangan yuk bilan almashtirilishi mumkin.
Uzunligi bo‘yicha balandligi uzgarmaydigan paralell tasmali To‘sinlarning xavfli kesimi ravoq o‘rtasida joylashadi.
Ikki nishabli To‘sinlarning xavfli kesimlari tayanchlardan (0,37...0,4)l masofada joylashadi.
Bino tomiga fonarlar kuyilgan taqdirda To‘sinning xavfli kesimi fonar ustunlari tagi da joylashgan buladi.
Tom To‘sinlariga osma kranlar o‘rnatilishi mumkin. Bu xolatda To‘sinlarni jihozlash uchun sarf qilinadigan armatura mikdori taxminan 30% gacha kupayadi.
Uzunliklari 6,0 va 12,0 m bo‘lgan paralell tasmasli To‘sinlarni armatura bilan jixozlash 8.24 va 8.25 rasmlarda keltirilgan.
Ikki nishabli to‘lik tanali To‘sinlarni armatura bilan jixozlash 8.27 rasmda keltirilgan.
Ikki nishabli teshik tanali To‘sinlarni armatura bilan jixozlash 8.28 rasmrda keltirilgan.

2.