Ishlabchiqarishda boshqaruv fakulteti «buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi

3-Misol. “Toshmuhammadhoji” xususiy firmasi omboriga mol yetkazib beruvchilardan olib kelingan material qiymatliklar kirim orderi bilan qabul qilib olindi va kirim qilindi – 5000000 so‘m. Bu operatsiya ta’sirida firmaning ombordagi moddiy qiymatliklar ham, mol yetkazib beruvchilarga bo‘lgan qarzdorligi ham 5000000 so‘mga ko‘payadi. Bu operatsiyada ikkita schyot, ya’ni “Materiallar hisobga olinadigan schyotlar” va “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblar” schyotlari ishtirok etgan. “Materiallar hisobga olinadigan schyotlar” schyoti xo‘jalik mabalg‘larini aks ettiruvchi schyot bo‘lib, balansga nisbatan aktivdir. “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblar” schyoti esa qarzdorlikni bildirib, u balansga nisbatan passivdir. Demak, qoidaga binoan aktiv schyotlarda mablag‘larning ko‘payishi schyotning debet tomonda, passiv schyotlarda esa, qarzning ko‘payishi kredit tomonda ko‘rsatiladi. Ayni chog‘da 500000 million so‘mga “Materiallar hisobga olinadigan schyotlar” schyoti debetlanadi. “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarni to‘lovga olingan schyotlar” schyoti esa kreditlanadi. Bu operatsiya quyidagi buxgalteriya pravodkasi bilan rasmiylashtiriladi:
Debet – “Materiallar hisobga olinadigan schyotlar” – 5000000

Kredit – . “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblar” - 5000000

Mazkur pravodka schyotlarda quyidagicha aks ettiriladi: