Ishlab chiqarishda mikroklimat ko’rsatgichlari va ularning gigiyenik me’yorlari

4.8 Chorvachilikda kasb kasalliklari profilaktikasi 
Chorvadorlarning turli antropozoonoz xususiyatli kasalliklarga chalinishi oldini olish 
maqsadida tizimli ravishda meditsina ko’rigi o’tkazilib turilishi shart va zarur. 
Kasb kasalliklarining oldini olish uchun yuqumli kasallikka uchragan mollar bilan ishlashda 
karantin qoidalariga va shaxsiy gigiyenaga rioya qilishning ahamiyati katta. Kasallangan 
mollar 
bilan ishlash uchun 18 yoshdan oshgan kishilarga ruxsat etiladi. Bunday ishlarda homilador va 
emizikli bolalari bor ayollarning ishlashi qat’iy man etiladi. Kasal va yuqumli kasal tarqatuvchi 
chorva mollari boqilayotgan joylarda ovqatlanish, suv ichish va sigareta chekish man etiladi. 
Iste’mol uchun suv idishlari va vositalari, gazli suv qurilmalari ishlab chiqarish binosining 
ichida 
bo’lmasligi kerak. 
Chorvachilik majmuasi hududidagi kasal mollar bor joylarga boshqa sog’lom mollarning 
kiritilishi man etiladi. Yuqumli kasalli chorva mollari bilan ishlovchi xodimlar yilning har bir 
choragida tibbiy ko’rikdan o’tishlari shart. Ishdan keyin albatta qo’lni lizola yoki xloraminli 
dezinfektsiyalovchi eritma bilan iliq suv va sovun bilan yuvish lozim. Chorvadorlar va chorva 
mollarini profilaktika qilish maqsadida binolarni tez-tez dezinfektsiya qilish kerak. Xuddi 
55 
shuningdek chorvachilik uchun foydalaniladigan barcha vosita va buyumlarni ham 
dezinfektsiyalash lozim. Kasallangan chorva mollarini izolyatsiya qilish yoki ularni fermadan 
tashqariga chiqarish kerak. Kasallangan mollar sutini iste’mol uchun chiqarish, agar bursellez 
kasalligi ehtimoli bo’lsa, ularni sog’ish qat’iyan man etiladi. Binoning ichkarisiga kirishda, 
hamda 
bino ichidagi bo’linmalarda dezinfektsiyalovchi baryerlar o’rnatilishi shart. 
Turli davolab bo’lmaydigan mollar yoki o’lik hayvonlar maxsus zavodlarda qayta ishlanib, 
qurilmalarda yoqiladi yoki biotermik chuqurlarda zararsizlantiriladi. Veterinariya-sanitariya 
choratadbirlari 
ancha samarali usullardan hisoblanib, o’lik hayvonlarni qayta ishlash iqtisodiy tomondan 
foydalidir. 
Hayvonlar ho’l va quruq usullar bilan utilizatsiya qilinadi. Ho’l usul bilan utilizatsiya 
qilinganda oddiy apparatlardan biri katta tipdagi avtoklavga o’lik qoramollarning bir qanchasi 
ortiladi. Zamonaviy apparatlardan biri «GARTMAN»dir. Unda o’lik hayvonlar aylanma 
harakatdagi patron ichida 4-5MPa bug’ bilan qayta ishlanadi. Yo’qotishda mexanik jarayon 
qatnashadi (qolgan yog’larni siqib olish uchun) va o’lik maydalagichlar (maydalashdan so’ng 
g’alvirdan o’tkazish) orqali maydalanadi. Shuning uchun avtoklavda ishlaganda asosan 
mexanik 
qismlarga ehtiyot bo’lib, texnika xavfsizligi choralariga e’tibor berish kerak. Agar hayvon 
yuqumli 
kasallik tufayli nobud bo’lsa, terisini shilmasdan yo’qotiladi yoxud yoqib tashlanadi. O’lik mol 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

faqat maxsus yoqish o’choqlarida yoki 
chuqurlarda 
yo’qotiladi. Barcha viloyat 
veterinariyabakteriologik 
laboratoriyalarida va veterinariya davolash joylarida o’lik mollarni yoqadigan 
o’choqlari bor.