Ishlab chiqarishda mikroiqlim tushunchasi va uning turlari. Asosiy ko„rsatgichlar tasnifi (harorat, nisbiy namlik, havoni harakat tezligi, infraqizil nurlanish), baholash usullari

Ishlab chiqarishda mikroiqlim Ishlab chiqarishda mikroiqlim tushunchasi va uning turlari. Asosiy ko„rsatgichlar tasnifi (harorat, nisbiy namlik, havoni harakat tezligi, infraqizil nurlanish), baholash usullari. Infraqizil nurlanish, ishlab chiqarishda uning manbai. Nurlanish qonuni, uning gigiyenik ahamiyati. Yopiq xonalarda va tashqi atmosferada bajariladigan har xil ishlarda mikroiqlimning o„ziga xosligi. Issiq va sovuq sexlar. Ayrim mikroiqlim ko„rsatkichlarini insonlardagi modda almashinuviga ta'siri (funksional va kimyoviy termoregulyasiya). Asosiy mikroiqlim ko„rsatkichlarini inson organizmiga va uning faoliyatiga biologik ta'siri. Adaptatsiya va akklimatizatsiya. Noqulay mikroiqlim (sovituvchi, isituvchi) sharoitida ishchilarda kasallanish Mikroiqliminig gigiyenik me'yorlash prinsiplari. Ishlab chiqarish sharoitida noqulay mikroiqlimni oldini oluvchi profilaktik chora-tadbirlar, umumiy va shaxsiy himoya vositalari, mehnat va dam olish tartibi, davolash profilaktik chora-tadbirlarlar. Yuqori va past atmosfera bosimi Yuqori bosim bilan bog„lik ish turlari. Kesson va suv osti sehlarida ishlovchilarining ish sharoiti va zararli omillari. Giperborik oksigenatsiya sharoitida ishlovchi tibbiy personalning mehnatining o„ziga xosligi. Kompressiya va dekompressiya sharoitlarida saturatsiya va desaturatsiya holat. Yuqori atmosfera bosimi, inson organizmiga va ish holatiga bog„liqligi. Dekompression kasalligi, kelib chiqish sabablari, klinik alomatlari, oldini olish profilaktik tadbirlari. Bir tartibdagi va har xil tartibdagi dekompressiya holati, kesson kasalligida muolaja. Past atmosfera bosimi bilan bog„liq bo„lgan asosiy ish turlari, noqulay havo sharoitida uchraydigan kompensator reaksiyalar. Kislorod yetishmasligini spetsifik va nospetsifik organizmga ta'siri, tog„ va balandlik kasalliklari, ularning kelib chiqish sabablari, klinik ko„rsatkichlari. Past atmosfera bosimi sharoitida ishlovchi ishchilarda sog„lomlashtirish chora tadbirlari.
Ishlab chiqarishda chang Changning gigiyenik ahamiyati Chang hosil bo„luvchi ishlab chiqarish korxonalari. Chang hosil qiluvchi manba va usullar. Chang tasnifi. Kondensatsiya va dezintegratsiya changlari. Changning fizik-kimyoviy tarkibi va ularning gigiyenik ahamiyati. Changlanganlikni aniqlash usullari va ishlab chiqarishda ularni qo„llanilishi. Organizmda chang kinetikasi. Chang ta'sirida kelib chiqadigan kasb kasalliklari. Changning spetsifik va nospetsifik ta'siri. Yuqori nafas yullarida chang ta'siridan kelib chiqadigan kasalliklar (bronxit, bronxialnaya astma va boshqalar).Ishlab chiqarish sharoitida changga qarshi kurash usullari har xil turdagi changlarga ruxsat etilgan me'yorlarni reglamentlovchi prinsiplar. Shaxsiy himoya vositalari. Davolash profilaktik chora tadbirlar. Umumiy va xususiy profilaktik toksikologiya Umumiy toksikologiya. Toksikologiya haqida tushuncha. Sog„lomlashtirish chora tadbirlari tarkibida toksikologiyaning o„rni. Toksikokinetika, metabolizm, dinamikaga ta'sir etuvchi omillar, zararli moddalarni zaharli ta'siri. O„tkir va surunkali kasbdan zaharlanish. Zaharlanishning asosiy sabablari, zaharlanishning alohidalik ta'sirini o„ziga xosligi. Kompleks, kombinatsiyalashgan, birgalikda va ketma-ket ta'sirlar haqida tushuncha. Zaharlanishning (gonadotrop, embritrop)ta'sir oqibatlari. Zaharlanishga moyillik, ishlab chiqarishda zaharlanishlar allergenlar sifatida, zaharlanish chora tadbirlarini asosiy yunalishlari. Toksikometriyaning ahamiyati. Asosiy ko„rsatkichlari, usullari va ta'rifi. “Zaharlilik” va “havflilik” haqida tushuncha, ruxsat etilgan me'yor, OBUV tushunchasi, ahamiyati. Ularni qo„llash usullari va prinsiplari. O„rtacha smenalik va maksimal bir vaqtlik konsentratsiya hakida tushuncha. Ishlab chiqarishdagi zaharlanishlarni gigiyenik prinsiplari. Xususiy toksikologiya, ishlab chiqarishda zaharlanishlar va ular natijasida kelib chiquvchi kasalliklar, metallar, metalloorganik birikmalar, organik erituvchilar, qichishtiruvchi gazlar va boshqalar. Pestitsidlar Pestitsid haqida tushuncha. Pestitsidlarni qo„llanishining gigiyenik aspektlari. Pestitsidlarni qo„llash usullari va turlari ularni gigiyenik ahamiyati. Pestitsidlarni tasnifi: qo„llanilishi bo„yicha kimyoviy tuzilishi bo„yicha va boshqalar. Pestitsidlar bilan ishlashda gigiyenik mehnat sharoiti (transportirovka qilish, caqlash, tayyorlash mashina va apparatlarni zararsizlantirish, pestitsidlarni qo„llash va boshqalar). Pestitsidlarni ayrim guruhlarini gigiyenik va toksikologik tavsifi: (simob, fosfoorganik va xloroorganik birikmalar, karbamitlar va boshqalar). Organizmga ta'siri, zaharlanish usullari va sabablari. Pestitsidlarni saqlash va tarqatish, transportirovka qilish va qo„llashda xavfsizlik choralari, yadoximikatlarga qo„yiladigan talablar. Urug„larga ishlov berishda mehnat gigiyenasi. Pestitsidlar bilan ishlashda sanitariya qonunchiligi. Pestitsidlarni qo„llash va tadbiq etish reglamenti: gigiyenik me'yorlash. Shaxsiy himoya vositalari. Tashqi muhitni muxofazalash. Tibbiy-profilaktik tadbirlar. O„simliklarda biologik himoya vositalarini qo„llashda ish sharoitiga qo„yiladigan gigiyenik talablar (entomofaglar, mikrobiologik preparatlar, feromenlar). Oldini olish choralari. Ishlab chiqarishda kanserogenlar va ularning tasnifi. Zamonaviy ishlab chiqarish jarayonida konserogenlarni qo„llash, tadbik etish. Kasbiy konserogenezni o„ziga xosligi. Mehnat gigiyenasida epidemiologik tekshiruvlarning mohiyati. Kasbiy o„simtalarning joylashishi, kelib chiqish sabablari, usullari va o„ziga xosligi (o„pka, jigar, siydik qopi va boshqalar). Yangi kimyoviy birikmalarni blastomogenlik tekshiruvlar. Kasbiy o„simtalarni profilaktik asoslari. Umumiy va shaxsiy himoya vositalari. Tibbiy-profilaktik chora tadbirlar. Biologik omillar Biologik omil hakida tushuncha. Biologik zarar turlari: zooantrapanozlar (o„simliklar, changlanganlik, urug„lar, jun, soch va boshqalar), aralash, organik chang(o„simlik, paxta, urug„, tuproq changi), efir yog„lari, o„simlikdan kelib chiquvchi aromatik birikmalar, saprofit mikroflora (ozuqa, mikrobiologik sanoati va boshqalar), mikrobiologik sintez mahsuloti (BVK, vitaminlar, fermentlar, zamburug„lar, antibiotiklar va boshqalar), kelib chiqishi bo„yicha biologik pestitsidlar, to„qima va hujayra kulturalari, makroorganizmlar (hayvon va qushlar bilan ishlash). Biologik omillar ta'sir etuvchi asosiy ishlab chiqaruvchi sanoatlar: qishlok xujalik sanoati (bug„doy yetishtiruvchi, paxtachilik, tabaki yetishtiruvchi, bog„bonchilik va boshqalar), mikrobiologik sanoati, biologik pestitsidlarni qo„llash va ishlab chiqarish, chorvachilik, va parranda yetishtirish, baliq yetishtirish, hayvonlarni o„rgatish va xizmat qilish(sirklar, xayvonot bog„lari), kasalliklar (infeksion, psixiatrik kasalxonalar). Ishchilar organizmiga biologik omillarni ta'siri: allergen ta'siri, infeksion(zooantrapanozlar, brutsellyoz, tulyaremiya, salmonellyoz, qichitma,stolbnyak va boshqalar), zaharlilik ta'siri (zaharlanish) ishchilar jaroxatini havfliligi: profilaktik chora-tadbirlar: qishloq xo„jaligidagi ishlab chiqarishda zamonaviy texnikani qo„llash, ozuqa tayyorlashda mexanizatsiya ishlari, mikrobiologik sintez ishlab chiqarishda texnologik jarayonni ketma-ketligi, moslamalarni germetiklash, yem saqlovchi omborxonalarda namlikni kamaytirish, kasal xayvonlarni o„z vaqtida aniqlash va izolyasiya qilish, ishlab chiqarish xonalarini va fermalarni dizenfeksiya qilish, ishchilar urtasida tushuntirish ishlari o„tkazish, ShXV va maxsus kiyim bilan ta'minlash, tashqi muhitni muxofaza qilish, gigiyenik mehnat sharoitini nazorat qilish, maishiy xonalarni jihozlash, dastlabki va davriy tibbiy ko„riklarni o„tkazish. Shovqin, ultratovush, infratovush, tebranish Shovqinning gigiyenik va ijtimoiy muamolari. Shovqinning fizikaviy tasnifi. Asosiy shovqin manbalari, baholash usulllari. Shovqinni organizmga spetsifik va nospetsifik ta'siri. Shovqin kasallligi. Professional karkuloqlik. Shovqinga qarshi umumdavlat muammolari. Umumiy va shaxsiy himoya vositalari. Ishlab chiqarishda shovqinni gigiyenik reglamemtlash prinsiplari: me'yoriy daraja, me'yoriy xujjat. Profilaktik chora tadbirlar Ultratovush. Ultratovushni texnikada, biologiyada, tibbiyotda qo„llanish joylari. Fizikaviy tasnifi. Ultratovush to„qimlarini havoda suyuqlikda tarqalishi. Ultratovushlarni so„ndiruvchi termik ta'sir. Kovitatsiya faoliyati. Ishchilarga ultratovushni ta'sir etish yullari. Organizmga ta'siri. Ishchilarda noqulay ta'sirni chegaralash me'yorlari. Ultratovushlarni yul kuysa buladigan daraja intensivligi, asosiy dovolash-profilaktik chora tadbirlar. Ishchilar o„rtasidagi tibbiy ko„rik. Infrtovush. Ishlab chiqarishda infra tovush manbai va ularni qo„llanish joyi. Fizikaviy tasnifi. Organizmga ta'siri. Himoyalash chora-tadbirlari. Infratovush intensivligini ruxsat etiladigan me'yoriy darajasi. Ishchilarning salomatligini tibbiy kuzatish. Tebranish - gigiyenik muammo sifatida. Ishlab chiqarishdagi tebranish manbalari. Tebranishni gigiyenik tavsifi. Tebranishni organizmga ta'siri. Patologik o„zgarishlarni keltirib chiqaruvchi ishlab chiqarish omillari. Vibratsion kasallik. Umumiy va shaxsiy himoya vositalari. Mehnat va dam olish tartibi. Tibbiy profilaktik chora tadbirlar. Gigiyenik reglamentlash prinsiplari: ruxsat etilgan me'yoryi darajasi, me'yoriy hujjat. I