“ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi” kafedrasi

Bankrotlik (sinish) – fukaro, firma korxona yoki bankning mablag etishmasligidan uz majburiyatlari bo’yicha karzlarni tulashga kurbi etmasligi. Bankrotlikka uchrashning sabablari tovar ishlab chiqarishda Qiymat qonunning amal kilishi, rakobat va inflyatsiya bilan belgilanadi. Korxonaning bankrot deb e’lon kilinishi unga nisbatan kator saniralash tadbirlarni amalga oshirishni, unga xar tomonlama yordam kursatishni kuzda tutadi. Bozor sharoitida davlat tomonidan bankrot korxonalar uz axvollarini yaxshilab olishlari uchun kumak tarzida bir kator tadbirlar kuriladi. Bankrot deb e’lon kilingan korxonalar asosan shu korxona jamoa a’zolariga ijaraga berilishi yoki boshka korxonalarga sotilishi, ular bilan birlashib ketishi mumkin.

Tadbirkorlik – pul topish maksadida va mas’uliyatni zimmaga olgan xolda biron iqtisodiy faoliyat bilan shugullanish; tashabbuskorona antibyurokratik xujalik faoliyat uslubi; muttasil yangi imkoniyatlar kidirish, maxoratni ishga solib, kuyilgan vazifalarni bajarish uchun turli manbalardan resurslarni jalb etish va undan foydalanishga asoslanadi. Tadbirkorlikni iqtisodiy mas’ul xisoblanadi, ish joyida isrofgarchilikka, noomilkkorlikka, uvuvsizlikga, ugrilikka yul kuyilmaydi. Jumxuriyatimizda mayda va O’rta savdo, umumiy ovkatlanish va axoliga xizmat kursatish korxonalarning xususiylashtirishi munosabati bilan xususiy tadbirkorlik ancha rivojlanadi.

Talab – tulovga kobil extiyoj; bozorga chikkan vakerakli mikdordagi pul bilan ta’minlangan extiyojni ifoda etadi. Talab extiyojdan kelib chikadi, xaridga ajratilgan pul shaklida ifodalanadi.

Taklif – ishlab chikaruvchilar bozorga sotishga tayorlagan( chikargan) muayyan narxlarga ega tovarlar va xizmatlar mikdori.

Inflyatsiya – muomalada xujalik oboroti extiyojlaridan ortik darajada Qogoz pullar mikdori kupayib ketishi, puli massasining tovarlar massasidan ustinligi natijasida tovar bilan ta’minlangan pullarning paydo bulishi. Ishlab chiqarish xarajatlari – tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste’molchilarga etkazib berishga kilinadigan barcha sarflardir.