Ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

Kambag’allikning keskinlaShuv indeksi (J ) quyidagicha hisoblanadi joriy davrdagi kambag’allik darajasining variatsion kengligi bazis davridagi variatsion kenligiga nisbati bilan ulchanadi.
Agar J_kk>1 bo’lsa,demak uta boylar bilan uta kambag’allar o’rtasidagi absalyut va nisbiy tafovut katta bo’ladi va aksincha.
Yashash minimumi – bu eng kam iste’mol savati qiymatining puldagi ifodasidir. Bu savatcha tarkibiga quydagi 13 ta yiriklashtirilgan guruhlardagi mahsulotlar kiradi;

• 
  non va non mahsulotlari;
  
• 
  kartoshka;
  
• 
  sabzavotlar;
  
• 
  meva va rezovorlar;
  
• 
  go’sht va go’sht mahsulotlari;
  
• 
  sut va sut mahsulotlari;
  
• 
  balik va balik mahsulotlari;
  
• 
  tuxum;
  
• 
  shakar va qandolat mahsulotlari;
  
• 
  o’simlik moyi;
  
• 
  margarin;
  
• 
  tuz
  
• 
  qalampir, murch.
  

Inson tirik ekan uning ehtiyoji ham bo’ladi. Ehtiyojlar xilma-xildir. Shu nuqtai nazardan ular quyidagi turlarga bo’linadi:

• 
  moddiy ehtiyojlar
  
• 
  mag’rifiy va mag’naviy ehtiyojlar
  
• 
  ijtimoiy ehtiyojlar.
  

Jon boshiga hisoblangan mahsulot turi quyidagicha aniqlanadi:
qi
qi = -----
A
Bu yerda; qi - bir yil davomida iste’mol qilingan mahsulot jami, A aholining yoki ayrim olingan ijtimoiy guruhlarning o’rtacha soni.
Oziq-ovqat mahsulotlariga bo’lgan talabning qondirilishi darajasi quyidagicha aniqlanadi.
q_xii
K_tki=---------
q_nbii

Bu yerda: q_xii - jon boshiga haqiqiy iste’mol qilingan mahsulot; q_nbi - jon boshiga me’yor bo’yicha iste’mol qilinishi lozim bo’lgan i mahsulot.

Ma’rifiy va madaniy ehtiyojlar moddiy ehtiyojlar kabi insoning yuksalish va jamiyatining rivojlanishi uchun tabiiy zaruriyatdir. Bu extiyojlar tarkiban bilim olish madaniy saviyani oshirish, malaka-mahoratga ega bo’lish kabilardan iborat.
Aholining ijtimoiy sharoitini umumlashtirib ifodalovchi ko’rsatkichlar jumlasi quyidagilar kiradi:

• 
  ishsizlik koeffitsienti;
  
• 
  ish xaftasi va ish kunining o’rtacha uzunligi;
  
• 
  mehnat ta’tillari muddati;
  
• 
  mehnat sharoiti;
  
• 
  har 10000 kishiga to’g’ri kelgan – kasalxonalardagi o’rinlar soni, shifokorlar soni; sanatoriy va dam olish uylaridagi o’rinlar soni;
  
• 
  aholining o’rtacha yashash umri;
  
• 
  bir yoshgacha bo’lgan bolalar o’limi (har 1000 aholiga);
  
• 
  ijtimoiy ximoya darajasi va x.k.