"ishlab chiqarishda boshqaruv" fakulteti "iqtisodiyot" kafedrasi

3-chizma.Yuqoridagi faktorlar xisobiga fond qaytimi o’zgarishining 
strukturasi. 
Fond qaytimi o’zgarishi 
 
Aktiv qismi mutanosibligining 
o’zgarishi 
Aktiv qismi qaytimining 
o’zgarishi 
Mavjud jihozlar 
sonining o’zgarishi 
Smena 
almashishdagi 
to’xtashlar 
1 jihoz ishlash 
davomiyligining 
o’zgarishi 
Bir jixozning o’rtacha 
soatlik qaytimining 
o’zgarishi 
Smena ichidagi 
to’xtashlar 
ROTning o’zgarishi 
Samarador bo’lgan 
yangi texnika va 
texnologiyalarning 
kiritilishi 
Mashina vaqtining 
noishlab chiqarish 
xarajatlari 
Ishlab chiqarishni 
boshqarish va 
yuklanish 
darajasining 
o’zgarishi 
Kiritilgan yangi 
jixoz o’rganilishiga 
sarflanadigan vaqt 
Maxsulot 
strukturasini 
o’zgartirish 
Boshqarish sistemasini 
takomillashtirish 
Ishlab chiqarishni 
takomillashtirish 
Ishlab chiqarish 
intensifikatsiyasining 
o’zgarishi 
Progressiv 
texnologiyalardan 
foydalanish 
mavjud jixozlarni 
modernizatsiya qilish 
Ishlab chiqarishni 
mehanizatsiyalash va 
avtomatlashtirish 

---

Fond qiymatini oshirishning muhim rezervi sifatida yangi kiritilayotgan 
quvvatlarni tezda o‘zlashtirishni qayd etish mumkin. Bu maqsadda mahsulot ishlab 
chiqarish hajmini oshirishga mo‘ljallangan kapital mablag‘lar mavjud 
quvvatlardan 
foydalanishni 
yaxshilash, 
texnik 
qayta 
qurollantirish 
va 
rekonstruksiya chora tadbirlarini hisobga olgan, xalq xo‘jaligini rekonstruksiya 
qilinishi umumdavlat strategiyasini tayyorlash va amalga oshirish, ichlab 
chiqarishga investitsiyalar kiritishni jadallashtirishni sharoitlarini yaratish, eski 
texnologiyalar va ishlab chiqarishlarining yangi raqobatdosh egiluvchan va yuqori 
darajada 
avtomatlashtirilganlariga 
almashtirishga 
yo‘naltirilgan 
tarkibiy 
o‘zgartirishlarni amalga oshirish muhimdir. 
Ishlab chiqarish quvvatidan foydalanish darajasi asosan ishlab chiqarish 
jarayonini boshqarish darajasiga, jihozlarning hom ashyo bilan ta‘minlanganligi , 
jihozlarning maksimal va ritmik ishlab chiqaris darajasiga hamda ishlab chiqarish 
maydonidan foydalanish darajasiga bog‘liq bo‘ladi.
Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish samaradorligini oshirishning 
asosiy yo‘nalishlari. 
1.
Asosiy ishlab chiqarish fondlari strukturasini rivojlantirish. 
2.
Jihozning ekstensiv bandligini oshirish.
3.
Yangi kiritilgan jihozlar quvvatini o‘rganish muddatlarini qisqartirish. 
4.
Tsex ,uchastkalar, jihozlar guruhlari orasidagi nomutanosiblikni , 
noproportsionallikni yo‘qotish. 
5.
Ishlab chiqarish jarayonini intensifikatsiya qilish. 
6.
Sanoat ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish va kooperatsiyalash. 
7.
Maxsulot sifatini yo‘qotmagam xolatda, maxsulot birligini ishlab 
chiqarishga sarflanadigan vaqtni qisqartirish. 
8.
Jixoz ish vaqtidan foydalanishni oshirish. 
9.
Texnologik jarayonni soddalashtirish. 
10.
Maxsulot va uning qisimlarini unifikatsiyalash va standartlashtirish.