"ishlab chiqarishda boshqaruv" fakulteti "iqtisodiyot" kafedrasi

3.
 
KORXONADA XODIMLAR ISH VAQTIDAN FOYDALANISHNI 
YAXSHILASH YO‟LLARI 
3.1. Korxonalarda xodimlar ish vaqtidan yoqotish sabablarini aniqlash va ularni 
bartaraf etish yo‟llari
Yuqorida “Ro‟zimatjon ota” MCHJda ish vaqtidan foydalanish darajasi tahlil 
qilinganda va ish vaqti kuzatuv natijalari umumlashtirilganda shu narsa ayon bo‟ldiki, 
korxonada ish vaqtidan yoqotishlarga yo‟l qo‟yilgan.
Shu o‟rinda iqtisodchi olim Beter Drukerning: - “Vaqt – bu eng chegaralangan 
capital, agar undan foydala olmasang, boshqa xech narsadan qilaolmaysan”- degan 
ta‟rifini keltirish mumkin. Yana shunga o‟shash “Vaqt – bu pul” degan iboralar xam 
qo‟llaniladi. Lekin undan samarali foydalanilsa, “Vaqt – bu puldan qimmat” 
ekanligini anglab etadi. Agar vaqtdan samarali foydalanib turmush darajasini 
oshirilsa, “Vaqt – bu xayotning ozi” ekanligiga guvox bo‟ladi. 
Nemis iqtisodiyotida vaqtda nisbatan quyidagicha iboralar ishlatiladi: 
vaqtni qaytarib bo‟lmaydi; 
vaqtni ko‟paytirib bo‟lmaydi; 
vaqtni to‟plab bo‟lmaydi; 
vaqtni berib bo‟lmaydi. 
Quyida “Ro‟zimatjon ota” MCHJda ish vaqtidan yo‟qotishlar sababilarini 
keltirib o‟tamiz: 
1.
 
Xodimning belgilangan ish vaqtiga etib kelishini aniq hisobga olmasligi; 
SABAB.
Aksariyat xodimlar Furqat va O‟zbekiston tumanlarida istiqomat 
qiladi. Ish joyigacha bo‟lgan masofa 3kmdan 12 km gachani tashkil qiladi. Ishchilar 
piyoda, velosipedda, shaxsiy avtomobil va jamoa transpori orqali etib keladi. Smena 
boshlanish vaqtiga etib kelish uchu qish, kuz mavsumida birmuncha transport bilan 
bog‟liq muommolar yuzaga kelishi sababli kechikishlar yuzaga kelgan. 

---

50 
ECHIM. 
“Ro‟zimatjon ota” MCHJning mavjud aylanma mablag‟lari yoki 
ishlatilmayotgan “ZIl” rusumli yuk tashish mashinasini sotish orqali xodimlarni 
tashishga mo‟ljallangan mikroavtobus sotib olishi tavsiya etiladi. Shu bilan xar 
uchchala smena uchu xodimlar ishga vaqtida kelishini ta‟minlash mumkin. Agar 
boshqaruv raisiga mikroavtobus sotib olishni lizing asosida ham kiritish mumkin.