Ishlab chiqarish nazariyasi. Ishlab chiqarish harajatlari ishlab chiqarish omillari. Ishlab chiqarish funksiyalari va ulardan foydalanish Ishlab

Q-maksimal ishlab chiqarish miqdori, K-kapital, L-mehnat, M-materiallar.
Agar ishlab chiqarish funksiyasi ikkita omilga bog‘liq bo‘lsa,unda ishlab chiqarish funksiyasi quyidagicha bo‘ladi.

Q = f (K, L)

Ishlab chiqarish funksiyasi faqat sarflangan mehnatga bog‘liq bo‘lsa, u holda, ishlab chiqarish funksiyasi quyidagicha bo‘ladi.

Q = f ( L)

Ishlab chiqarishda faqat ikkita omil – mehnat va kapitaldan foydalaniladigan ishlab chiqarishni ko‘rib chiqamiz. Masalan, mebel ishlab chiqarish sexida mavjud texnologiya asosida sarflanadigan kapital va mehnatning ma’lum nisbatlari kombinatsiyasida stul ishlab chiqarilmoqda.
8-jadval

Kapital sarfi	Mehnat sarfi, (soatlarda)
	1	2	3	4	5
1	30	50	60	70	80
2	40	65	80	85	100
3	60	80	100	110	115
4	65	85	110	115	120
5	80	100	120	125	130

Izokvanta - bu bir xil hajmdagi mahsulotni ishlab chiqarishni ta’minlaydigan ishlab chiqarish omillari sarflari kombinatsiyalarini ifodalovchi egri chiziqdir.

Izokvanta kartasi o‘zida firmaga mos keladigan ishlab chiqarish hajmini ta’minlab beruvchi texnologik mumkin bo‘lgan yalpi resurslar kombinatsiyasini mujassam etadi.

aaaa
Kapital K
0 Izokosta _{Mehnat L}

35-rasm. IQ – Izokvantalar va Izokosta chizig’i

Izokvantalar firmalarda mahsulot ishlab chiqarishning variantlari ko‘pligini ko‘rsatadi.

Izokosta chizig’i – bu ishlab chiqarish xarajatlarini ifodalovchi chiziq bo‘lib, u umumiy qiymati bir xil bo‘lgan ikkita ishlab chiqarish omillari sarflarining barcha kombinatsiyalarini ifodalovchi nuqtalarni o‘z ichiga oladi.
Ma’lum vaqt oralig‘ida jami ishlab chiqarilgan mahsulotni umumiy mahsulot desak, o‘rtacha mahsulot - umumiy mahsulotni ushbu mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflangan o‘zgaruvchan ishlab chiqarish omillari sarfiga nisbati bilan aniqlanadi.
(27)
bu erda: - umumiy mahsulot miqdori; - o‘rtacha mahsulot; -sarflangan resurslar.