|
Вариант-55
Меҳнат гигиенасининг асосий вазифаси
Иш шароитларининг электр хавфсизлиги бўйича классификацияси.
Ёнғин хавфсизлиги тўғрисидаги қонун қачон қабул қилинган ва унинг мазмун моҳияти.
1 1 Mehnat gigiyenasi bo‘yicha DavSan nazorati umumiy sanitar nazorat
tizimining bir qismini tashkil etib, u respublika, viloyat, shahar, tuman
davlat sanitar nazorati (DSEN) tashkilotlari bilan hamkorlikda nazorat
ishlarini olib boradi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 40-moddasida: ≪Har
kim malakali tibbiy xizmatdan foydalanish huquqiga ega≫ deb e’tirof
etilgan. Shuningdek, fuqarolaming sog‘ligini muhofaza qilish masalalari
O‘zbekiston Respublikasining ≪Fuqorolaming sog‘lig‘ini muhofaza qilish
to‘g‘risida’≫gi Qonunida hamda 0 ‘zbekiston Respublikasining ≪Mehnat
qonunlari kodeksi≫da va boshqa hujjatlarda ham ko‘rsatib o‘tilgan.
0 ‘zbekiston Respublikasining ≪Fuqorolaming sog‘lig‘ini muhofaza
qilish to‘g‘risida’≫gi (1996-yil 14-sentabrda kuchga kirgan) Qonunida
fuqarolaming sog‘lig‘ini saqlashning asosiy qoidalari, tartiblari keltirilgan,
ularning eng asosiylari quyidagilardan iborat:
- sog‘liqni saqlashda inson huquq va manfaatlariga tayanish;
- aholining barcha qatlamlariga sifatli tibbiy yordam ko‘rsatish;
- mehnat qobilyatini yo‘qotgan fuqarolarni ijtimoiy himoyalash;
- fan va amaliyot birligini takomillashtirish va boshqalar. Barcha xo‘jalik yurituvchi subyektlarning ishchi va xizmatchiiaming
sog‘lig‘ini muhofaza qilishning asosiy vazifalariga: mehnat jarayonlarini
va ish sharoitlarini yaxshilash, ishlovchilaming baxtsiz hodisa va kasb
kasalliklariga uchramaslik tadbirlarini yaratishdan iborat. Jumladan,
0 ‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligning 2000-yil
6-iyuldagi 300-sonli buyrug‘iga asosan barcha ish bemvchilar ishchilami
ishga qabul qilishda tibbiy ko‘rikdan o'tkazishlari shart deb ta’kidlangan.
Barcha ishlab chiqarish sohalaridagi mehnat sharoitlarini nazorat
qilishda, masalan, zararli va xavfli ishlab chiqarish omillarining boryo‘
qligi, ulaming ishchi-xizmatchilaming sog‘lig‘iga, hayotiga keltiradigan
ta’sirlar darajasini Davlat sanitariya nazoratining maxsus laboratoriyasida,
≪Sanoatda va konchilikda ishlaming bexatar olib borilishini nazorat
qilish agentligi’da, Davlat standait nazorati mxsati bo‘lgan katta sanoat
tarmoqlari, tashkilotlari va boshqa muassasalarning laboratoriyalarida
amalga oshiriladi. Respublikada mehnatni muhofaza qilish muammolari bo‘yicha ilmiytekshirish
ishlari Mehnat va aholini ijtimoiy himoya qilish vazirligi
qoshidagi ≪Mehnat muhofazasini normallashtirish≫ markazida, qator
tarmoqlararo ilmiy tekshirish muassasalarida, laboratoriyalarda, oliy
o‘quv yuitlarining ≪Mehnat muhofazasi≫ va ≪Hayot faoHyati xavfsizligi≫
kafedralarida amalga oshiriladi.
Mehnat gigiyenasi va kasb kasalliklarining muammolari ≪Mehnat
gigiyenasi va kasb kasalliklari≫ ilmiy tekshirish institutida hamda tibbiyot
institutlarining ≪Mehnat muhofazasi va kasb kasalliklari≫ kafedralarida
olib boriladi
Ёнғин хавфсизлиги тўғрисидаги қонун қачон қабул қилинган ва унинг мазмун моҳияти Bulardan ko‘rinib turibdiki, yong‘in va portlashlar to‘satdan sodir
bo‘ladi va ko‘plab odamlarning oiimiga hamda og‘ir tan jarohati olishlariga
olib keladi. Shuning uchun ham 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 1997-yil 23-dekabrdagi 558-son qarori bilan e’lon qilingan
Favqulodda Vaziyatlar Davlat Tizimining hamda ≪Aholini va hududlami
tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza
qilish to‘g ‘risida≫gi va 2000-yildagi ≪Fuqaro muhofazasi to‘g‘risida≫ gi
0 ‘zbekiston Respublikasi Qonunining asosiy maqsadi: fuqarolami himoya
qilish va portlash hamda yong‘in tufayli va boshqa sabablar orqali
zarar ko‘rgan obyektlaming awalgi ish faoliyatini iziga solib yuborish
chora-tadbirlarini ko‘rish hisoblanadi. Sanoat korxonalarida, turar joy binolarida sodir boiadigan yongin,
portlashlar ko‘plab moddiy zarar ko‘rishga, odamiarning qiirbon boiishiga
oHb keladi. Turar joy, ma’muriy binolar, xomashyo, mahsulotlar,
uskuna, dastgohlar, ishlab chiqarish binolari, tayyor mahsulotlar
(yonish xususiyatiga ega boiganligi uchun) yonib ketadi, natijada
iqtisodiyotimizga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ma’lumotlarga qaraganda,
dunyo bo‘yicha har 10 soniyada, jami 5 mln. yongin sodir boimoqda.
MDHda esa bu ko‘rsatkich 8000-8500 ni tashkil etadi, oqibatda mln.
hatto bir necha yuz mln. so‘mdan ortiq moddiy zararlar ko‘riIadi. Sanoat
korxonalarini, turar joy binolarini yongin, portlashdan himoyalash
davlatimizning muhim va bosh vazifalaridan biri b o iib hisoblanadi.
Bu vazifani bajarish texnologik uskunalardan to‘g‘ri foydalanish, bino,
qurilma, inshootlami yonginga qarshi umumiy normalarga asoslanib
to‘g‘ri loyihalash, qurish bilan uzviy bogiangan. Ishlatiladigan qurilish
ashyolari va jihozlarning yonuvchanligini avvaldan hisobga olish, qayta
ishlanadigan, olinadigan modda, mahsulotlaming yonishga moyilligi,
fizika-kimyoviy xususiyatlarini e’tiborga olish yongin xavfsizligini
ta’minlashda va undan ogohlantirishda, odamlaming xavfsizligini
ta’minlashda katta ahamiyatga egadir. Shu maqsadda yonginga qarshi
qoilaniladigan umumiy norma talablariga mos tushadigan va amalga
oshiriladigan qurilish yechimlari, tadbir-choralar ishlab chiqilib, ishlab
chiqarish obyektlarini, turar joy binolarini qurishda amal qilish talab
etiladi hamda shu talablaming amalga oshirilishi qattiq nazorat qilinadi.
Boiajak mutaxassislami yongin xavfsizligiga oid muammolami
to‘g‘ri va ijobiy hal qilishga qiziqtirish, nazariy bilim berish, ishlab
chiqarishda mehnat sharoitini yaxshilash, insonlaming hayot faoliyatida
sodir boiadigan yongin va portlashlaming oldini olish, ogohlantirish,
shuningdek, uning salbiy oqibatlarini kamaytirishda katta ahamiyatga
ega. Yong‘in - bu nazorat qilib boimaydigan hodisa boiib, bebaho
moddiy va madaniy boyliklarni bir daqiqada yo‘q qiluvchi, atrof muhitni
izdan chiqaruvchi ofat, ayniqsa u fuqarolaming joniga kulfat keltimvchi
favquloddagi vaziyatdir. Yonginning kelib chiqishi uch omilning bir
vaqtda, bir joyda duch kelishining oqibatidir,
- yonuvchan modda (neft, qog‘oz, yog'och va boshqalar);
- havo harorati (issiqlik);
- uchqun-alanga (gugurt, uchqun, elektr simini
Do'stlaringiz bilan baham: |
