Ишлаб чиқариш жараёни ва унинг натижалари Режа

1. Мавзу давоми: Ишлаб чиқариш жараёни ва унинг натижалари Режа:

• 1. Ишлаб чиқариш омиллари ва уларнинг таркиби
• 2. Ишлаб чиқариш жараёнининг мазмуни
• 3. Ишлаб чиқаришнинг умумий ва пировард натижалари
• 4. Ишлаб чиқариш имкониятлари ва унинг чегараси
• 5. Ишлаб чиқаришнинг самарадорлиги ва унинг кўрсаткичлари

Ишлаб чиқариш омилларининг туркумланиши

• Ишлаб чиқариш омиллари

• Ишчи кучи

• Ер

• Тадбиркорлик қобилияти

• Капитал

Ишлаб чиқаришнинг таркибий тузилиши

• Ишлаб чиқариш

• Номоддий ишлаб чиқариш

• Моддий ишлаб чиқариш

• Моддий неъматларни ишлаб чиқариш

• Моддий хизматлар кўрсатиш

• Номоддий хизматлар кўрсатиш

• Номоддий неъматларни ишлаб чиқариш

• масалан, автомобиль, озиқ-овқат маҳсулотлари, кийим-кечаклар ва ҳ.к.

• транспорт, алоқа, савдо, маиший хизмат ва бошқалар

• ҳуқуқий маслаҳатлар бериш, ўқитиш, малака ошириш ва бошқалар

• масалан, мусиқа асарлари, бадиий ва илмий асарлар, ихтиро ва кашфиётлар

Ўзбекистон ЯИМда товарлар ва хизматлар улуши (жорий нархларда)

Кўрсаткичлар	2000 йил		2007 йил
	млрд. сўм	%	млрд. сўм	%
Ялпи ички маҳсулот	3194,5	100,0	28186,2	100,0
Шу жумладан:
Ишлаб чиқарилган товарлар қиймати	1614,2	50,5	13529,4	48,0
Кўрсатилган хизматлар қиймати	1173,9	36,8	11979,1	42,5
Соф солиқлар	406,4	12,7	2677,7	9,5

Ишлаб чиқариш жараёнининг икки томони

• Ишчи кучи ва
• ишлаб чиқариш воситалари
• (натурал шакллари)

• Қийматнинг
• ўсиш
• жараёни

• Капитал: ишлаб чиқариш воситалари ва ишчи кучи қиймати

• Ишлаб
• чиқариш
• омиллари

• Натижа:
• товар ва хизматлар

• Истеъмол қиймати,
• яъни
• нафлилиги

• Ишлаб
• чиқариш
• жараёни

• Меҳнат жараёни ёки нафлиликнинг яратилиши ва кўпайиши жараёни

• Ўтказилган ва янгидан яратилган қиймат

Товар ва хизматлар нафлилиги ва қийматининг яратилишида ишлаб чиқариш омилларининг роли

• Яратилган товар ва хизматлар

• Нафлиликни яратишда
• қатнашади

• Қийматнинг ташкил топишида қатнашади

• Ер

• Капитал

• Ишчи кучи

• Меҳнат

• Аниқ меҳнат билан ўтказилган ишлаб чиқариш воситалари қиймати

• Абстракт меҳнат билан яратилган янги қиймат

Зарурий ва қўшимча маҳсулотнинг сотилиб пулга айлангандан кейин ўзгарган шакллари

• Соф маҳсулот

• Зарурий маҳсулот

• Қўшимча маҳсулот

• Иш ҳақи

• Ижтимоий ҳимоя фондлари

• Фойда

• Фоиз

• Рента

• Солиқлар

Ресурслар тўлиқ банд бўлаганда ишлаб чиқариш имкониятлари (шартли рақамлар)

Маҳсулот тури	Муқобил вариантлар
	А	В	С	D	Е
Нон (млн. дона)	0	1	2	3	4
Тегирмон (минг дона)	10	9	7	4	0

Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғи

• Тегирмон, минг дона
• А
• В
• С
• W
• G
• D
• E
• 0 1 2 3 4 Нон, млн. дона

• 9

• 8

• 6

• 5

• 3

• 2

• 1

• 4

• 7

• 10