Ishdan maqsad: 1

---

Laboratoriya ishi №1 
 
Mavzu:
 Sun’iy intelekt texnologiyasining qoʻllanilishi va uni Python dasturlash 
tili asosida modellashtirish. 
 
Ishdan maqsad: 
1)
 
Sun’iy intellekt texnologiyasining telekommunikatsiya sohasidagi ahamiyati va 
muhim jihatlarini oʻrganish;
 
2)
 
Sun’iy intellekt texnologiyasini Telekommunikatsiya sohasiga tadbiq qilishda Python 
tilinining imkoniyatlari bilan tanishish.
 
 
1.Qisqacha nazariy ma’lumot. 
Sun’iy intellekt
— informatikaning alohida sohasi bo‘lib, odatda inson ongi 
bilan bog‘liq imkoniyatlar: tilni tushunish, o‘rgatish, muhokama qilish, masalani 
yechish, tarjima va shu kabi imkoniyatlarga ega kompyuter tizimlarini yaratish bilan 
shug‘ullanadi. Hozirda sun’iy intellekt turli amallarni bajarishga mo‘ljallangan 
algoritm hamda dasturiy tizimlardan iborat va u inson ongi bajarishi mumkin bo‘lgan 
bir qancha vazifalarning uddasidan chiqa oladi. 
1990 yillarda sun’iy intellekt taraqqiyotida yangi sahifa ochildi. 1997 yilda 
Deep Blue nomli IBM kompyuteri shaxmat bo‘yicha jahon chempioni Garri 
Kasparovni yenggan tarixdagi ilk kompyuter bo‘ldi. Sun’iy intellektning yorqin 
namunalaridan yana biri – IBM Watson superkompyuteri bo‘lib, u o‘z bazasidan kelib 
chiqib muayyan tilda berilgan savollarga javob beradi. Shuningdek, ko‘pchilikning 
doimiy hamrohiga aylanib ulgurgan mobil yordamchi Siri, fotosuratlarni qayta 
ishlovchi Prisma kabi dasturlarni Sun’iy intellektning yutuqlaridan biri sifatida qayd 
etish mumkin. Hozirga kelib sun’iy intellekt keng ko‘lamda ommalashib kundalik 
turmush tarzimizning deyarli barcha jabhalarini qamrab olmoqda. Masalan, Xitoydagi 
Inchuan shahri aholisiga bank kartalarining keragi yo‘q. Hisob-kitoblar bilan bog‘liq 
barcha jarayonlar sun’iy intellekt tomonidan insonning yuz qiyofasini aniqlashtirish 
orqali amalga oshiriladi. 
Kelgusi bir necha yil ichida telekommunikatsiya sohasi sun'iy intellekt (SI) 
texnologiyalari, dasturiy ta'minot, jihozlar va ulardan foydalanish xizmatlariga bir 
necha o'n milliard dollar sarmoya kiritadi, deya bashorat qilmoqda Tractica
1
. 
Mutaxassislarning fikricha, 2016 yildan 2025 yilgacha telekommunikatsiya xizmatlari 
provayderlari sunʼiy intellektning turli yechimlari uchun taxminan 36,7 milliard dollar 
sarflaydi. 
1
Tractica - bu sun'iy intellekt, robototexnika, foydalanuvchi interfeysi 
texnologiyalari, taqiladigan qurilmalar va raqamli salomatlikni sifat va miqdoriy 
baholashni o'z ichiga olgan texnologiyalar bilan insonning o'zaro aloqasi bilan 

---

bog'liq global bozor imkoniyatlarini chuqur tahlil qiladigan bozor tadqiqot 
kompaniyasi. 
Telekommunikatsiya sohasida SI yechimlaridan foydalanishning asosiy 
ssenariysi tarmoq infratuzilmasini monitoring qilish va boshqarish vositalari bo‘ladi. 
Mutaxassislarning 
fikricha, 
SI 
texnologiyasiga 
telekommunikatsiya 
sohasi 
investitsiyalarining 60 foizdan ortig‘i shu yo‘nalishga yo‘naltiriladi. 
Sun'iy intellektning boshqa asosiy ilovalari qatorida tahlilchilar mijozlarga 
xizmat ko'rsatish va marketing bo'limlarida virtual yordamchilarni joriy etish, 
mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (customer relationship management, CRM), 
kiberxavfsizlik, prognozli xizmat ko'rsatish va firibgarlikni yumshatish uchun 
intellektual tizimlarni yaratishni sanab o'tdi. 
"Telekommunikatsiya sohasi xarajatlarni kamaytirish va avtomatlashtirish 
orqali samaradorlikni oshirish uchun sun'iy intellekt yechimlari uchun tayyor. 
Ko'pgina aloqa operatorlari allaqachon ular bilan tajriba o'tkazishni va o'z 
tashkilotlarida sun'iy intellekt elementlarini joriy qilishni boshladilar", - deydi 
Tractica tahlilchisi Mark Bekku.