Irrigatsiya va melioratsiya

Texnik loyixa. 
Texnik loyixada quyidagi masalalar xal qilinishi kerak: 
1) Meliorativ tizimning chegaralari aniqlanishi va yer fondidan foydalanish 
maydoni aniqlanishi: xo’jalikda xududni tashkil qilish; xo’jalik yo’nalishi va 
qishloq xo’jalik ishlab chiqarish tarmoqlarini tashkil qilish; yer maydonlarini 
o’zlashtirish, qishloq xo’jalik qurilishi tadbirlari ishlab chiqiladi. 
2) Yuqori FIK li sugorish va zax qochirish tizimlari, ish unumdorligini oshirish, 
tuproq unumdorligini oshirish; yer osti suvlari satxini zax qochirish normasi 
atrofida ushlab turish; manfiy suv balansini tarkib toptirish tadbirlari ishlab 
chiqiladi. 
3) Birinchi navbatda ishga tushadigan ob’ektlarni aloxida ko’rsatgan xolda 
qurilish ishlarini tashkil qilish va uning muddatini aniqlash. 

---

210 
4) Qurilishda va texnik ekspluatatsiya qilishda mexnatni ilmiy tashkil qilish 
tadbirlari. (avtomatlashtirish, telemexanizatsiya, dispetcherlik xizmati). 
5) Qurilish narxini aniqlash (SSFR - 1,2). 
6) Qurilishning texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini (TIK) aniqlash (ishlab chiqarish 
unumdorligi, maxsulot tannarxi, ishlab chiqarish rentabelligi, mexanizatsiyalash 
darajasi, avtomatlash darajasi, kapital mablaglar iqtisodiy unumdorligi). 
7) Katta va murakkab inshootlar bir nechta navbat bilan (xar biri 4-5 yildan ortiq 
bo’lmagan) qurilishi mumkin. 
Loyixalash asosan meliorativ tizim bosh rejasini tuzish bilan boshlanadi. 
Umumiy sxemada butun qurilish majmuasi narxini aniqlash (yiriklashtirilgan 
ko’rsatkichlar bo’yicha) bo’yicha tadbir ishlab chiqiladi. 
Keyingi bosqichlar uchun tuzilgan loyixalar xam yuqoridagi kabi ishlab chiqiladi 
va tasdiqlanadi. 
Ishchi chizmalari. 
Ishchi chizmalar tasdiqlangan texnikaviy loyixa asosida bajariladi. Buning uchun 
buyurtmachi loyixaning barcha qismlari bo’yicha kompleks loyixa tuzishni 
ta’minlaydigan barcha ma’lumotlarni berish lozim. Ishchi chizmada qurilish-montaj 
ishlarini tashkil qilishda kerak bo’ladigan texnik jarayonlar ko’rsatilgan aniq va 
detallashgan chizmalar keltiriladi. 
Ishchi chizma tarkibiga quyidagilar kiradi: 
1) Titul kogozi va chizmalar ro’yxati. 
2) Aniqlangan genplan. 
3) Individual loyixa asosida bajariladigan GTI va binolar montaj qilish 
chizmalari. 
4) Zavod usulida tayyorlangan konstruktsiyalarning montaj qilish chizmalari 
5) Namunaviy bo’lmagan temir-beton konstruktsiyalarining umumiy ko’rinishi 
va detallashtirilgan chizmalari. 
6) Elektr bilan ta’minlash, avtomatlashtirish, radiolash-tirish, telefonlashtirish va 
boshqa uskunalar chizma-lari. 
7) Xo’jalik ichki sugorish va zax qochirish tizimlari rejasi. 

---

211 
8)Bino va inshootlarni geodezik nuqtaga boglash jadvali. 
9)Kanal va kollektorlarning ko’ndalang va bo’ylama profillari. 
10)Kanal va kollektorlarning namunaviy ko’ndalang kesimlari. 
11)Inshootlarning rejada joylashishi, geologik kesimlar. 
12)Qurilish yer tekislash rejasi va yer ishlari xajmi, ob’ektlar ko’rsatilgan jadval. 
13)Mexnatni muxofaza qilish va xavfsizlik texnikasi bilan boglangan asbob-
uskunalar chizmalari. 
14)Ayrim ob’ektlar uchun loyixalar pasportlari.