Irrigatsiya va melioratsiya

.
 
Ma’lumki, bugungi kunda mamlakatimizda asosiy suv manbalari 
hisoblangan Amudaryo, Sirdaryo va Zarafshon suv resurslarini boshqarish tizimini 
takomillashtirish, aholini toza ichimlik suvi bilan ta’minlash masalasiga oqilona 
yondashuv davrning asosiy talablaridan biri bo’lib turibdi. 

---

66 
Suv resurslari O’zbekiston uchun nafaqat aholi, sanoat va sug’orma 
dehqonchilikni obi-hayot bilan ta’minlaydigan manba, balki ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlanish, qolaversa, butun mintaqamizning ekologik muvozanatini saqlab 
turuvchi muhim omildir. Shu bois O’zbekiston mustaqillik yillarida suvdan oqilona 
foydalanishga katta e’tibor qaratib kelmoqda, qishloq xo’jaligini isloh qilishda ham 
mazkur masalaga ustuvor ahamiyat berilayapti. 
Xususan, O’zbekistonda Mustaqil Davlatlar Hamdo’stligiga a’zo davlatlar 
orasida birinchilardan bo’lib «Suv va suvdan foydalanish to’g’risida»gi qonun 
qabul qilindi. Unga binoan, suvdan samarali va tejamli foydalanishni tashkil etish 
maqsadida suvdan foydalanuvchilar va suv iste’molchilarining majburiyatlari 
yanada oshirildi. Qonun talablari asosida yurtimizda qishloq xo’jaligining ko’p 
suv talab etuvchi tarmoqlari sezilarli darajada qisqartirildi, sohaga suvni tejashga 
qaratilgan ko’plab yangi texnologiyalar joriy etilmoqda. 
Hozirgi kunda respublikamizda dehqon va fermer xo’jaliklari o’rtasidagi suv 
munosabatlarini tartibga solish maqsadida 1 ming 497 ta Suv iste’molchilari 
uyushmasi tashkil etilgan. Ular suv xo’jaligi tizimining eng quyi va shu bilan birga 
eng asosiy bo’g’ini hisoblanadi. 
Mustaqillik yillarida respublikamizda qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishini 
diversifikatsiya qilish bo’yicha paxta, sholi kabi suvni ko’p talab qiluvchi ekinlar 
qisqartirilib, o’rniga boshoqli don, sabzavot-poliz ekinlari va bog’-uzumzorlar 
maydoni kengaytirildi. 
Jumladan, agar o’tgan asrning 80-yillarida 4 million gektar umumiy 
sug’oriladigan yerlardan 2 million gektarida (50 foiz) paxta yetishtirilgan bo’lsa, 
hozirgi kunda paxta maydoni 1,2 million gektarni yoki jami sug’oriladigan 
maydonlarning 30 foizni egallaydi. SHu bilan birga, sholi maydonlari 180 ming 
gektardan 40 ming gektargacha kamaytirildi. Sug’oriladigan yerlarning boshqa 
qismini suvni kam talab qiladigan va inson uchun zarur bo’lgan boshoqli don, 
sabzavot-poliz va boshqa oziq-ovqat mahsulotlari egallagan. 

---

67 
O’z navbatida, suv xo’jaligi inshootlarini ishlatish va zamonaviylashtirishga 
davlat byudjetidan juda katta mablag’ ajratilmoqda. Respublika bo’yicha har yili 5 
ming kilometr magistral kanallar, Suv iste’molchilari uyushmalari va fermer 
xo’jaliklari hisobidagi 100 ming kilometrdan ortiq sug’orish va nov tarmoqlari, 10 
mingga yaqin gidrotexnik inshoot, gidropostlar tozalanadi va ta’mirlanadi. 
Bajarilgan ishlar natijasida kanallar va gidrotexnik inshootlarning texnik 
holati yaxshilanib, suvni tezkor boshqarish va iste’molchilarga o’z vaqtida kafolatli 
yetkazib berish imkoniyati yaratildi