Iqtisodiyoti

Qisqacha xulosalar 
Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi o‘ziga xos xususiyatlarga ega 
bo‘lib, ishlab chiqarishning iqtisodiy va tabiiy jarayonlarini o‘zida aks 
ettiradi hamda bu tarmoqda mehnatning ijtimoiy taqsimotiga o‘z ta’sirini 
ko‘rsatadi. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining tuproq va iqlim 
sharoitlari bilan uzviy bog‘liqligi mehnatning geografik jihatdan ham 
taqsimlanish zaruriyatini keltirib chiqaradi va bu xususiyat uning 
joylashishida o‘z ifodasini topadi.
Qishloq xo‘jaligini joylashtirish va ixtisoslashtirish ijtimoiy mehnat 
taqsimotining turli ko‘rinishlaridir. Joylashtirish - alohida turdagi 
qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishni respublika 
mintaqalarida, ayrim viloyat, tumanlar va korxonalar bo‘yicha miqdoriy

---

448 
taqsimlashni bildiradi. 
Qishloq 
xo‘jaligini joylashtirish uni 
ixtisoslashtirish bilan chambarchas bog‘langan. Qishloq xo‘jaligida 
ixtisoslashuv deganda mamlakatning ayrim iqtisodiy hududlari, tuman 
va ayrim xo‘jaliklarini u yoki bu mahsulot turini ko‘plab yetishtirish 
uchun moslashuvi tushuniladi. Qishloq xo‘jaligini ixtisoslashtirish 
kompleks mexanizatsiya, tarmoqlarni intensiv texnologiya asosida olib 
borish, mehnatni tashkil qilishni progressiv shakl va uslublarini joriy 
etish, ishchilarning malakasini oshirish va mehnat unumdorligini 
o‘sirish, mehnat vositalari va buyumlaridan ratsional foydalanish 
sharoitlarini yaratishga keng imkoniyatlar ochib beradi. 
Nazorat va muhokama uchun savollar: 
1. Qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarishni joylashtirishning mohiyati 
nimadan iborat? 
2. Qishloq xo‘jalik ishlab chiqarishini joylashtirishda qanday omillarga 
e’tibor berish lozim? 
3. Qishloq xo‘jaligining tarmoq tarkibining mohiyati nimadan iborat va 
u qanday aniqlanadi? 
4. Qishloq xo‘jalik korxonalari qanday ixtisoslashish tarmoqlariga 
bo‘linadi? 
5. Ixtisoslashtirish darajasiga ko‘ra xo‘jaliklar qanday guruhlarga 
bo‘linadi? 
6. Qishloq xo‘jaligida tarmoqlarni oqilona joylashtirishdan ko‘zlangan 
asosiy maqsadlar nimalardan iborat? 
7. Qishloq xo‘jaligini iqtisodiy asoslangan holda joylashtirishning 
qanday tamoyillari mavjud? 
8. Qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarishni ixtisoslashtirishning iqtisodiy 
ahamiyati nimalardan iborat? 
9. Qishloq xo‘jaligi korxonalarining ixtisoslashuviga qanday omillar 
ta’sir ko‘rsatadi? 
10. Ixtisoslashtirishning qanday shakllari mavjud? 
11. Qishloq xo‘jaligida ixtisoslashuv darajasi qanday aniqlanadi? 
12. Qishloq xo‘jaligida ixtisoslashuv koeffitsiyenti qanday aniqlanadi? 

---

449 
13. Qishloq xo‘jaligida ixtisoslashuvning iqtisodiy samaradorligi
qanday ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi? 
14. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 11-maydagi 
“Respublika hududlarini qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirishga 
ixtisoslashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-
4709-sonli qarori haqida ma’lumot bering. 
15. Qishloq xo‘jaligida integratsiyalashuvning mohiyati nimadan iborat? 
16. Qishloq xo‘jaligida integratsiyalashuvning ahamiyati nimadan 
iborat? 
17. Qishloq xo‘jaligida integratsiyalashuvning qanday turlari mavjud?