"iqtisodiyot va menejment "

2.4.
 
Tashkilot va uning muhiti. 
Biz menejmentni o`rganishni uning paydo bo`lishiga sabab bo`lgan tashkilot 
tushunchasini o`rganishdan boshlaymiz. Tashkilot degani nima va nima uchun 
tashkilotni boshqarish kerak?
Tashkilot 
– bu umumiy maqsadga ega bo`lgan odamlar guruhi. Tashkilot deb 
hisoblanishi uchun guruh quyidagi talablarga javob berishi kerak: 
1.
Guruhda hech bo`lmaganda o`zini guruh a`zosi deb hisoblaydigan kamida ikki 
kishining mavjudligi. 
2.
Guruhning hamma a`zolari uchun umumiy hisoblangan hech bo`lmaganda bir 
maqsadning (ko`zda tutilgan natija) mavjudligi. 
3.
Hamma uchun ahamiyatga ega bo`lgan maqsadga erishish uchun birgalikda 
ishlaydigan guruh a`zolarining borligi. 
Bu fikrlarni birlashtirib, biz quyidagi muhim ta`rifga ega bo`lamiz: 
tashkilot
– 
bu umumiy maqsad yoki maqsadlarga erishish uchun faoliyatini ongli ravishda 
muvofiqlashtiradigan odamlar guruhi. 

---

54 
Yuqoridagi ta`rif rasmiy tashkilotlar uchun to`g’ridir. Rasmiy tashkilotlardan 
tashqari norasmiy tashkilotlar ham mavjuddir. Ular o`z-o`zidan paydo bo`ladi. 
Norasmiy tashkilotlar 
hamma rasmiy tashkilotlar ichida bo`ladi va ularning rahbari 
bo`lmasa ham, katta ahamiyatga ega. Norasmiy tashkilotlar haqida keyingi 
mavzularda batafsilroq to`xtalib o`tamiz. Tashkilot deganda esa, faqat rasmiy 
tashkilot nazarda tutiladi.
Har qanday tashkilot guruhning barcha a`zolarini qiziqtiradigan hech
bo`lmaganda bitta umumiy maqsadga ega bo`ladi. Murakkab tashkilotlar o`zaro 
uzviy bog’liq va bir-birini qo`llab-quvvatlovchi bir qancha maqsadga ega. Hamma 
murakkab tashkilotlar umumiy xususiyatlarga egadir. Bu xususiyatlar muvaffaqiyatga 
erishish uchun tashkilotni boshqarish zarurligini tushunishga yordam beradi (2.1-
jadval).
2.1 - jadval.