"iqtisodiyot va menejment "

Kontsern
umumiy manfaatlarga ega hamda shartnomalar, kapital va qo`shma 
faoliyatda ishtirok o`tish bilan bog’liq bo`lgan korxonalarning yirik birlashuvini aks 
ettiradi.
Konsortsium
kompaniya va banklarning vaqtinchalik birlashuvi natijasida, yirik 
kapital talab qiluvchi loyihalarni amalga oshirish yoki mablag’ni birgalikda 
joylashtirish maqsadlari uchun umumiy kelishuvlar asosida yuzaga keladi. 
Konsortsium buyurtmachilar oldidagi majburiyatlar uchun javobgar hisoblanadi.
Xo`jalik assotsiatsiyasi jismoniy yoki huquqiy shaxslarning o`zaro hamkorlik 
yuritish maqsadida ko’gilli ravishda birlashuvini anglatadi va unda birlashuvga 
kiruvchi sub`yektlar o`z mustaqilligini saqlab qoladilar. 
Korporatsiyalar
umumiy maqsadlarga erishish, hamkorlikda faoliyat yuritish 
maqsadida birlashib, mustaqil huquqiy sub`yekt - huquqiy shaxsni tashkil qiluvchi 
shaxslar yig’indisini tavsiflaydi. Ko`pincha ular hissadorlik jamiyatlari shaklida 
tashkil qilinadi. 
Korxonalarning kontsentratsiya asosida birlashuvi kartel, sindikat, xolding va 
moliya-sanoat guruhlari ko`rinishida amalga oshiriladi. Ishlab chiqarish sohasidagi 

---

47 
kartellar
ishlab chiqarish masalalari, narxlar, tovarlarni sotish, ishchi kuchini yollash 
va shu kabi masalalar bo`yicha kelishuvga asoslanib faoliyat yuritadi. 
Sindikat 
- 
tijorat faoliyatini hamkorlikda tashkil qilishgа asolangan birlashmadir. Sindikat 
tarkibiga kiruvchi korxonalar huquqiy hamda xo`jalik yuritish mustaqilliklarini 
saqlab qoladilar. 
Trestlar
yuqori darajada markazlashganligi bilan ajralib turadi. 
Uning tarkibiga kiruvchi korxonalar ishlab chiqarish, tijorat va huquqiy 
mustaqilliklarini yo`qotib, yagona reja asosida faoliyat yuritadi. 
Xoldinglar
ishtirokchilarning moliyaviy imkoniyatlarini birlashtirish va 
muvofiqlashtirish hamda ishлаb chiqarish quvvatlari bilan vaizifalarni tezkor 
ravishda amalga oshirish imkonini beruvchi boshqaruvninг samarali shaklini 
ifodalaydi. 
Albatta, zamonaviy korxonalarning ko`p qirrali faoliyati yuqorida sanab o`tilgan 
yo`nalishlar bilangina cheklanib qolmaydi. Amaliyotda ular fan-texnika taraqiyoti va 
davlat tomonidan amalga oshirilayotgan iqtisodiy siyosatning yangi talablari bilan 
to`ldirilishi lozim.