"iqtisodiyot va menejment "

Mikroiqtisodiyot
–boshlang’ich xo’jalik bo’g’inlari-alohida firma, birlashma 
xo’jaliklar faoliyatini tashkil etadi. 
Mezoiqtisodiyot
- milliy iqtisodning alohida sohalari yoki xalq xo’jaligi 
tarmoqlarining rivojlanish qonuniyatlarini o’rganadi. (masalan: agrosanoat majmuasi, 
hududiy iqtisod muammolari).
Makroiqtisodiyot
- milliy iqtisodiyotni yaxlit shaklda jamiyatning boyligi, 
daromadi, iqtisodiy o’sish omillari va sur`atlarini o’rganadi. inflyatsiyaning oldini 
olish, ish bilan bandlik, ishsizlik masalalarini, tadbirkorlikni rag’batlantirish, pul 
muomalasi, iqtisodiy va moliyaviy barqarorlik, moliya-kredit, ijtimoiy himoya 
masalalari qonuniyatlarini tahdil etadi. 
Megaiqtisodiyot
– jahon iqtisodiyoti taraqqiyotining qonun-qoidalarini 
o’rganadi. 
Jamiyatda yaratilgan tovarlar va xizmatlarning, resurslarning harakati bo’yicha 
iqtisodiyot turli fazalardan: ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash, iste`mol qilish 
kabi jarayonlar yig’indisidan tashkil topadi. 
Ishlab chiqarish
- asosiy jarayon bo’lib, barcha moddiy ne`matlar va xizmatlar 
shu bosqichda yaratiladi. Ishlab chiqarishsiz taqsimlash, ayiriboshlash va iste`mol 
bo’lmaydi. 
1
Abdulla Avloniy. «Turkiy Guliston yoxud axloq»- T.: 1992 yil, 23-bet. 

---

8 
Taqsimot
- ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlar ishlab chiqarish vositalari, 
mablag’lar, ishchi kuchi - tarmoqlar, sohalar, hududlar, korxonalar o’rtasida 
taqsimlanadi. Hosil qilingan daromadlardan ham har bir mulk egasi taqimlash orqali 
o’z ulushini oladi. 
Ayirboshlash
- jarayonda ishlab chiqarilgan bir maqsulot boshqasiga 
ayirboshlanadi. Bozor sharoitida ayirboshlash pul yordamida amalga oshadi. 
Taqsimlash va ayirboshlash ishlab chiqarish bilan chambarchas bog’liq bo’lib, ishlab 
chiqarishni, iste`molni bir-biriga bog’laydi. 
Iste`mol
- ishlab chiqarilgan ne`matlar inson ehtiyojlarini qondiradi va 
mahsulotlardan foydalanishning so’nggi bosqichi bo’ladi.
Iste`mol - ishlab chiqarish, noishlab chiqarish va shaxsiy iste`molga bo’linadi.