Iqtisodiyot” kafedrasi “menejment” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

6. Javobni uzatish. Shakllantirilgan javob tanlab olingan kanal orqali axborotni uzatganga qaytib uzatiladi va shu bilan kommunikatsion jara¸n tugaydi. Hozirgi paytda eng muhim kommunikatsiya vositasi sifatida kompyuterlar xizmat koʻrsatmoqda. Ular ¸rdamida axborot toʻplanadi, dasturlar tuziladi, ma’lumotlar banki hosil qilinadi. Kompyuterlar nafaqat ishlab chiqarishni boshqarish uchun, balki iqtisodi¸tning barcha jabhalari uchun oʻta zarur.
Shuni qayd qilish lozimki, shaxslar aro axborot almashuv jarayonida ayrim muammolar tu¨ilishi mumkin. Ounday muammolar turkumiga quyidagilarni qayd qilish mumkin:

• 
  Idrok qilishdagi ruhiy farq;
  
• 
  Ma’naviy (semantik) toʻsiq;
  
• 
  No verBal imo-ishoralar;
  
• 
  Filtrlash;
  
• 
  Aloqa kanallarining xaDdan tashqari koʻpayib ketishi;
  
• 
  Nomaqbul tashkiliy struktura (tarkib).
  

Ma’lumki, kishilar bir xil ma’lumotni oʻzlarining bilim darajalari, xa¸tiy tajribalari, qiziqish doiralari, Ehti¸jlari, xissiy tuy¨ularining turlichaligidan oʻzlaricha turlicha talqin qiladilar va qabul qiladilar. Bu oʻrinda rahbar bilan boʻysinuvchi oʻrtasidagi munosabat ham muhim rol oʻynaydi. Bir-biriga ishonch va oʻzaro bir-birini anglash bor joyda axborot koʻlami kengayadi, ularning aniqligi oshadi, javobgarlik ham bir xilda boʻladi.
Ma’naviy (semantik) toʻsiq uzatila¸tgan axborotni kodlashtirishda qoʻllanilgan belgi (simvol)larning axborotni qabul qiluvchilar didlariga (ularning lavozimlari, mavq?ylari, mintalitet, milliy urf-odatlari nuqtai nazardan) mos tushmaganligida namo¸n boʻladi.
Simvol (belgi)lardan tashqari axborotlar bilan almashuv cho¨ida no verbal, ya’ni o¨zaki ¸ki soʻzda emas, balki imo-ishoralar, masalan, chehra, sovlat, vajohat, gapirish mahalida tovushning oʻzgarib turishi kabilar ham bajaruvchiga aytiladigan soʻz mohiyatini tubdan oʻzgartirilgan holda etkazilishiga sabab boʻlishi mumkin. Ruhshunoslarning fikricha, soʻz bilan aytiladigan axborotning 90 foizigacha qismi soʻz orqali emas, balki no verbal yoʻl bilan qabul qilinar ekan.
Filtirlash - axborotning iste’molchiga tez etkazaborishi va uni ixchamlashtirish, noxush “ma’lumotlar” dan tozalash maqsadida a?birot soddalashtiriladi, qayta ishlanadi, tegishli jamlar chiqariladi. Bundan tashqari quyi boʻ¨indagi rahbarlar, oʻzlari hohlamagan, ammo yuqori boʻ¨indagi rahbarlar bilishi shart boʻlmagan axborotlarni yubormaydilar. Shu tariqa axborotlar filtirlanadi.