Iqtisodiyot” kafedrasi “menejment” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Ishlab chiqarishni boshqarish - bu ijodiy jarayon, oʻziga xos bir san’at. U rahbarning xilma-xil ish usullarida namoyon boʻladi. Bu usullar esa rahbarga ushbu sohada oz omilkor kishilarning fikrini turli kanallar orqali aniqlash va bu fikrdan boshqarish jarayonida foydalanish imkoniyatini beradi. U oʻz fikrlarini har bir kishining ongiga etkazish uchun ham ma’lum xislatlarga ega boʻlishi kerak.
Rahbar suhbatdoshni shunday tinglay bilishi lozimki, suhbat natijasida ish haqida eng koʻp darajada foydali axborot olishi kerak. Bunga esa boshqarishning, ayniqsa oʻz qoʻli ostida?ilarning fikrlariga, soʻzlariga, taklif va tanqidlariga e’tibor bilan munosabatda boʻlgandagina erishish mumkin. Boʻysinuvchi kishi ma’lum ishini bevosita bajaradi va bu ishni boshqalardan koʻra yaxshiroq biladi.
Shuning uchun rahbar oʻz qoʻl ostidagilar bilan suhbat qilganida oʻzi uchun ayniqsa qimmatli boʻlgan axborotni olishni moʻljallashi kerak. Buning uchun ochiq gaplashish shartini yaratish lozim. Begonalar boʻlmasligi lozim, telefon qoʻn¨iroqlarini cheklash va hokazolar talab qilinadi.
Rahbarning yozishni bilishi - au faqat savdoli yoza bilishi emas, balki fikrni qisqa va ravon, yaxshi adabiy tilda sodda bayon qilish demakdir. Rahbarlikda bu oʻz qarorini boʻysinuvchiga etkazish uslubidir. Ishlab chiqarishni boshqarishda yozish mumkin boʻlgan hamma narsani, yozib qoʻyishi kerak, degan qoida amal qiladi. Bu boʻysinuvchiga yozilganlarga qarab oʻz xatti-harakatini aniq tekshirib borish, rahbarga esa qarorning bajarilishini nazorat qilib turishi imkoniyatini beradi.
Rahbar oʻziga axborot tayyorlovchi xodimlar mehnatini tashkil eta bilishi, ulardan omil?oreik bilan foydalanishi kerak. Notoʻ¨ri, past qiymatli axborot tufayli yomon boshqaruv qarori qabul qilishdan ehtiyot boʻlishi, eng muhimi unga kelayotgan axborotlarni saralab olish darkor. Funktsional xizmat xodimlari, yordamchilar, referentlar rahbarga eng zarur axborotlarni tekshirib berishi maqsadga muvoffiq boʻladiyu
Kommunikatsiya - bu kishilar oʻrtasidagi oʻzaro axborot almashuvidir. Rahbarlar qilayotgan hamma ishlari axborotlarni samarali almashishini talab qiladi. Yaxshi yoʻlga qoʻyilgan kommunikatsiya ish muvof?aqqiyatini ta’minlaydi. Soʻrovlar shuni koʻrsatadiki, 73 foiz a?erikalik, 8 foiz yapon, 63 foiz angliyalik rahbarlar kommunikatsiya qoʻyilgan maqsadga erishish uchun bosh toʻsiq deb hisoblaydilar. Yana bir boshqa soʻrovga koʻra 2000 turli kompaniyaning 20 ming xodimi korxonalarda axborot almashish eng qiyin masaladan biri deb biladilar.
Umuman har bir rahbar 0 dan 90 foizgacha vaqtini kommunikatsiyaga sarflaydi.²¹ Shu sababli, shuni tasdiqlash mumkinki, menejer faoliyatining samaradorligi eng avvalo kommunikatsiya samaradorligiga, ya’ni:
*kishilar bilan yakkama-yakka suhbat olib borish qobiliyati;
*telefonda soʻzlashuv qobiliyati;
*rasmiy hujjatlarni tuzish va oʻqiy olish qobiliyati;
*majlislarda qatnashish madaniyati kabilarga bo¨liq.