«iqtisodiyot» kafedrasi malakaviy amaliyot

OBUNA BO'LING

“ O'zagrosug'urta ” jamiyati reytinggi.

“O'zagrosug'urta ” AJ 2012-2013 yilda “SAIPRO” axborot-reyting agentligi tomonidan taqdim etiladigan “Oltin soyabon” sug‘urta sohasidagi jamoatchilik mukofatining “Eng yaxshi sug‘urta kompaniyasi” nominatsiyasiga sazovor deb topilgan.
“Ahbor-Reyting” reyting agentligi “O'zagrosug'urta ” AJ uchun 2018 yil birinchi yarim yillik natijalari tahlilida milliy shkala bo‘yicha “barqaror” prognozi bilan “uzA++” darajasidagi to‘lovga qobiliyatlilik reytingini tasdiqladi.
“uzA++” reyting darajasi jamiyatning to‘lovga qobiliyatlilik darajasining barqaror Yuqori ekanligini ifodalaydi.
“O'zagrosug'urta ” AJ reytingi sug‘urta jamiyatining o‘z majburiyatlari va sug‘urta polisi egalarining talablarini o‘z vaqtida va to‘liq bajara olish qobiliyatining yuqori darajasini ko‘rsatadi. “Ahbor-Reyting” reyting agentligi “O'zagrosug'urta ” AJning kelgusida yuqori o‘sish sur'atlarini saqlab qolishini nazarda tutadi.
“O'zagrosug'urta ” AJ “SAIPRO” axborot-reyting agentligi tomonidan taqdim etiladigan “Oltin soyabon” sug‘urta sohasidagi jamoatchilik mukofatining 2018 yil uchun “Eng yaxshi sug‘urta kompaniyasi” nominatsiyasida g'olib deb topildi.
Jamiyat O‘zbekiston sug‘urta bozorining eng birinchi va bugungi kunda eng ilg‘or jamiyatlaridan biri sifatida o‘z o‘rni va imidjiga ega. U izchil rivojlanish yo‘lidan borib, mamlakatimizda sug‘urta ishini iqtisodiyotning muhim tarmog‘iga aylantirish, aholi o‘rtasida sug‘urta madaniyatini oshirish, mijozlarga aynan ular xoxlagan sug‘urta xizmatlarini taklif etish, ilm-fanning eng ilog‘or g‘oyalarini ishlab chiqarish jarayonlariga tadbiq etish va kadrlarning ishlab chiqarish samaradorligini yanada yaxshilash siyosatlarini amalda qo‘llamoqda.

“O‘zagrosug‘urta” aksiyadorlik jamiyati 

TASHKILIY TUZILMASI

Sug'urtaning iqtisodiy moh iyati va funktsiyalari.

Sug'urtani ijtimoiy munosabatlar tarixiy kategoriyalaridan biridir. U jamiyat qurilishining ilk davrlaridan yuzaga kelib, asta-sekin ijtimoiy ishlab chiqarishning ajralmas xamroxiga aylandi. Sug'urta iborasining birlamchi ma'nos i "qo'rquv" ("strax") so'zi bilan bog'liqdir. Mulk egalari bir-birlari bilan ishlab chiqarish munosabatlariga kirishar ekanlar, mulkning saqlanishiga, tabiiy ofatlar, yong'in, o'g'irlik va ijtimoiy xayotning boshqa ko'zda tutilmagan xavf xatarlari natijasida yakson bo'lishi yoki yo'qotilishiga nisbatan qo'rquv xis etganlar. Ijtimoiy ishlab chiqarishning tavakkalchilik xarakteri bu mulk egasi va tovar ishlab chiqaruvchining moddiy farovonligi uchun xavotirlanishning asosiy sababchisidir. SHu asosda moddiy zararni manfaatdor mulk egalari o'rtasida birgalikda qoplash g'oyasi yuzaga keldi. Rivojlangan jamiyat sharoitida sug'urta mulkchilikning barcha shakllarini, korxonalar, tashkilotlar, fuqarolar daromadlari va boshqa manfaatlari ximoyasining asosiy vositasiga aylandi. Sug'urta - ishlab chiqarish munosabatlarining zaruriy elementidir. U ijtimoiy ishlab chiqarish jarayonidagi moddiy zararlarni qoplash bilan bog'liqdir. Normal ishlab chiqarish jarayonining muxim sharti uning uzluksizligi va to'xtovsizligi xisobla nadi. Ishlab chiqarishning doimo yangilanib borishi insonlarning barcha ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalarda, shu jumladan rivojlangan jamiyatda xam mavjud extiyojlarini qondirish uchun zarurdir.
Agarda ijtimoiy ishlab chiqarish jarayoni tabiiy ofatlar yoki boshqa favqulotda xodisalarning salbiy oqibatlari ta'sirida to'xtasa yoki buzilsa, u xolda jamiyat avvalo turli xil oldini olish karatilgan tadbirlarini amalga oshirishga, mabodo ular ko'zlangan natijani bermasa, u xolda etkazilgan moddiy zararni qoplashga, ish kuchini ishlab chiqarishning normal sharoitlarini qayta tiklashga majbur bo'ladi.
Inson va tabiat o'rtasidagi qarama qarshilik bilan asoslangan ijtimoiy ishlab chiqarishning tavakkalchilik xarakteri, birinchi navbatda, tabiiy va boshqa ofatlarning salbiy oqibatlarini oldini olish, bartaraf qilish xamda etkazilgan zararni yuzaga keltiradi. Bu ob'ektiv munosabatlar insonlarning erishgan xayot darajasini saqlab qolishga bo'lgan real va mavjud extiyojini aks ettiradi. Mazko'r munosabatlarni aloxida xususi yatlar ajratib turadi va ularning yig'indisi ijtimoiy ishlab chiqarishning sug'urtaviy ximoyalash iqtisodiy kategoriyasini tashqil etadi. Sug'urta iqtisodiy kategoriya sifatida moliya kategoriyasining tarkibiy qismi xisoblanadi. Ammo, moliya to'laligicha daromadlarni taqsimlash bilan bog'liq bo'lsa, sug'urta esa faqatgina qayta taqsimlash munosabatlarigina qamrab oladi.
Sug'urtaning xususiyatlarini olib boruvchi belgilarni quyidagicha keltirishimiz mumkin:

1. 
   Sug'urtada to'satdan, oldindan ko'zda tutilmagan va yozib bo'lmaydigan xolatlar, ya'ni sug'urta xodisalari extimoli mavjudligi bilan asoslanuvchi qayta taqsimlash pul munosabatlari yuzaga keladi:
   
2. 
   Sug'urtada ko'rilgan zararni sug'urta ishtirokchilari, ya'ni sug'urtalanuvchilar o'rtasida qoplash amalga oshiriladi. Zararni bunday qoplash usuli zarar ko'ruvchi xo'jaliklar soni sug'urta ishtirokchilari sonidan kam bo'lishi extimolligiga asoslanadi, ayniqsa ishtirokchilar soni etarli bo'lganda. Zararni bunday qoplashni tashqil qilish uchun maqsadli yo'naltirilgan sug'urta fondi tashqil qilinadi. Bu fond sug'urta ishtirokchilarining bazalari xisobidan shakllantiriladi. Sug'urta fondining mablag'lari faqatgina uni tashqil qilganlar o'rtasida ishlatiladi, sug'urta bazasining xajmi esa xar bir qatnashchining zararni qoplashdagi ulushini bildiradi. SHuning uchun, sug'urta qatnashchilarining doirasi qanchalik keng bo'lsa, sug'urta bazasining xajmi shuncha oz va sug'urta xam samarali bo'ladi.
   
3. 
   Sug'urta zararni qoplashni xududiy birlik va ma'lum vaqt davomida a malga oshirishni ko'zda tutadi. Bunda yil davomida sug'urtalanuvchilar o'rtasida sug'urta fondini xududlar bo'yicha samarali qayta taqsimlash uchun etarli katta xudud va sug'urtalashga tegishli ob' ektlar talab qilinadi.
   

Sug'urtaning iqtisodiy moxiyatiga uning funktsiyalari mos keladi. Sug'urtaning to'rtta funtsiyasi mavjud:

1. 
   Tavakkalchilik
   
2. 
   Oldini olish
   
3. 
   Jamg'arish
   
4. 
   Nazorat
   

Tavakkalchilik funktsiyasining amal qilishi davomida sug'urta ishtirokchilari o'rtasida bo'lishi mumkin bo'lgan sug'urta xodisalari oqibatlari bog'liq pul shaklidagi qiymatning qayta taqsimlanishi ro'y beradi.
Oldini olish funktsiyasi sug'urta fondi mablag'larining bir qismi xisobidan sug'urta tavakkalchiligini kamaytirish bo'yicha tadbirlarni moliyalashtirishga yo'naltirilgan kamaytirish bo'yicha tadbirlarni moliyalashtirishga yo'naltirilgan. Xayot sug'urtasida sug'urta kategoriyasi kredit kategoriyasi bilan xayotni ma'lum muddatgacha sug'urtalash shartnomalari bo'yicha mablag'larni jamg'aris hda ancha yaqinlashadi. Xayot sug'urtasi orqali pul mablag'larini jamg'arish oilaviy sharoitida sug'urtaviy ximoyaga bo'lgan extiyoj bilan bog'liqdir.
Sug'urtaning nazorat funktsiyasi sug'urta fondining ka'tiy maqsadli shakllantirilishi va uning mablag'laridan tug'ri foydalanishidan iborat. Mazko'r funktsiya yuqoridagi o'z-o'ziga xos funktsiyalardan kelib chiqadi va konkret sug'urta munosabatlarda ular bilan birga namoyon bo'ladi. Sug'urta ixtisoslashtirilgan sug'urta tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladi. Ularning faoliyat doirasi ichki, tashqi yoki aralash sug'urta bozorlarini qamrab olgan bo'lishi mumkin. SHu bilan birga rivojlangan sug'urta bozori sharoitida xam davlat ichkarisida, xam chetda amalga oshirilishi mumkin. Bu sug'urtaning tashqiliy turkumlanishidir. Ammo, sug'urta munosabatlarining mazmuni sug'urta ob'ekti va xavf-xatari turlari bo'yicha turkumlanishi yordamida namoyon bo'ladi. Sug'urta sug ' urtalanuvchilarning turli toifalarini qamrab oladi.
Uning shartlari sug'urta mas'uliyatining xajmlari bo'yicha farq qiladi: u qonun kuchida va ixtiyoriy ravishda amalga oshirilishi mumkin.