Iqtisodiyot” fakulteti “Turizm faolyati ” yo’nalishi 203- guruh talabasi Sotimov Elzod “Turizm nazariya va amaliyot” fanidan tayyorlagan

1.2. Ovqatlantirish korxonalarining tavsifi va ularning turlari
Ovqatlantirish korxonalari-pazandalik mahsulotlarini tayyorlaydigan va
ularni mijozlarga yetkazib berishni tashkil etadigan maskandir. Ishlab chiqarish
faoliyati turiga qarab ovqatlantirish korxonalari quyidagilarga bo‘linadi: restoran,
kafe, bar, bufet, tamaddixona, oshxona va boshqalar. Korxona ishlab chiqarishni
to‘la amalga oshirgan holda xomashyoni qayta ishlaydi, yarim tayyor va tayyor
mahsulot ishlab chiqaradi, so‘ngra o‘zlari zallarda, bufet va taomlar magazinlarida
ularni sotadi. Turlari, joylashgan joyi, moddiy-texnika jihozlanish darajasi va
hajmiga qarab ovqatlantirish korxonalari turlar va sinflarga bo‘linadi.
Savdo belgisi bo‘yicha ovqatlantirish korxonalari zagatovka qilish va taomlar
tayyorlashgacha bo‘lgan davrga bo‘linadi.
Dastlabki tayyorgarlik korxonasi-mexanizatsiyalashgan korxona bo‘lib,
yarim tayyor mahsulotlarni, shuningdek, taom va un mahsulotlarini
markazlashtirgan holda ishlab chiqarishga mo‘ljallangan. Taom mahsulotlari va
yarim tayyor mahsulotlar ishlab chiqaruvchi fabrikalar-ovqat fabrikalari, fabrikaoshxonalar,
ovqatlarni tez muzlatadigan fabrikalar, yarim tayyor mahsulot
tayyorlaydigan maxsus korxonalardir. Yarim tayyor mahsulotlar tayyorlash va
ularni majmuali ta’minlashgacha bo‘lgan davrda ovqat mahsulotlari va yarim
tayyor mahsulotlar fabrikasi xizmat qiladi. Ularda yuqori ishlab chiqarish
anjomlari bilan jihozlangan, mexanizatsiyalashgan va avtomatlashtirilgan liniyalar,
avtomatlar harakat qiladi.
Fabrika maxsus xonalarga xomashyo va tayyor mahsulotlarni tegishli
haroratda saqlaydigan sovutgich va muzlatgichlarga ega bo‘lgan omborxona
xo‘jaligiga ega.
Ovqat-fabrikalar industrial usul bilan ovqat tayyorlaydi, alyumin yoki
plastmassa lotoklar, polietilen plyonka, paketlarga joylaydi. Odatda oshxonafabrikalari
yuqori darajada mexanizatsiyalashgan bo‘ladi. Mexanizatsiyalashgan va
avtomatlashgan liniyalar to‘xtovsiz ishlaydi.
Oshxona fabrika-yirik, mexanizatsiyalashgan korxona, o‘zi mahsulot ishlab
chiqaradi, ovqat va qandolat mahsulotlari tayyorlaydi. Yarim tayyor mahsulot
ishlab chiqaruvchi maxsus korxonalar magazinlarni yarim tayyor go‘sht, baliq,
sabzavot bilan ta’minlaydi.