Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

4.  Siyosiy  geografiya

  –  geosiyosat,  limologiya,  geokonfliktologiya,  harbiy 

geografiya va boshqalar. 

Shuningdek,  mazkur  fan  tarmoqlari,  o‗z  navbatida,  turli  hududiy  ko‗lamda 

(jahon, mamlakat, viloyat va h.k.) o‗rganilishi mumkinligini, ammo fanni undagi 

ilmiy  yo‗nalishlar bilan  chalkashtirish,  yangi  fanlar  ―ixtiro‖ qilish  maqsadida uni 

haddan tashqari parchalab yuborish ham yaxshi emasligini ta‘kidlanadi. Bu tizim-

tarkib  g‗oyasiga  mantiqan  ziddir.  Chunonchi,  aholi  geografiyasini  mayda 

bo‗limlarga bo‗lib, ayollar yoki erkaklar geografiyasi, sanoatda – kiyim kechaklar 

yoki  non  geografiyasiga  o‗xshash  ―fanlarni‖  yaratish  kulgili.  Tizim  ko‗rilayogan 

maqsad va vazifasiga ko‗ra, o‗zining mustaqilligi, yaxlitligini ma‘lum darajagacha 

saqlab  qoladi.  Shu  bois,  tizimni  cheksiz  maydalash  uni  bosh  maqsadidan 

chetlashtiradi  va  bu  tizim  o‗zgacha  ma‘no  va  mohiyatga  ega  bo‗ladi.  Masalan, 

sanoat  geografiyasida  birlamchi  bo‗lib  sanoat  korxonasi,  aholi  punktlari 

geografiyasida  bu  maqomda  alohida  qishloq  yoki  shaharlarni  olish  mumkin.  Shu 

nuqtai nazardan, ularni yanada ko‗p qismlarga bo‗lish maqsadga muvofiq emas. 

Iqtisodiy  va  ijtimoiy  geografiya  yagona,  mukammal  tizim  ekan,  fanning 

aynan shu ko‗rinishda rivojlanishi uning ichki va tashqi aloqalarini kuchaytirishni 

talab  etadi.  Albatta,  tizim  nuqtai  nazaridan  uning  ichki  aloqalari  muhimroq, 

ustuvorroq. Zero, ular fanning yaxlitligi, mustaqilligi, barqarorligini ta‘minlaydi. 

Iqtisodiy  va  ijtimoiy  geografiya  (ijtimoiy  geografiya)  bir  qator  fanlar  bilan 

o‗zaro  aloqada  bo‗lib,  uning  tadqiqotlari  va  xulosalaridan  keng  foydalanadi. 

Xususan, bunday aloqador fanlar tizimini ikkiga ajratish maqsadga muvofiq: 

---