Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet218/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

184 

 

beradi. Chunonchi, sanoat uchun  ―nuqta‖ yoki  tugun ko‗rinishida hududiy  tashkil 



etish,  qishloq  xo‗jaligiga  areal  yoki  mintaqa  (zonal),  transport  uchun  esa 

lentasimon  yoki  chiziq  shaklidagi  joylashuv  xosdir.  Iqtisodiy  va  ijtimoiy 

geografiya  ma‘lum  darajada  xuddi  ana  shu  nuqtalar  –  sanoat  markazlari  va 

tugunlari,  areal  va  zonalar,  ―tasmalar‖ni,  ularning  joylashuvi,  aloqasi  va  hududiy 

munosabatlarini  o‗rganadi.  Ijtimoiy  obyektlarning  hududiy  tashkil  etilishi  esa 

yuqoridagi  tarmoqlar  joylashuvi bilan  belgilanadi. Masalan, aholi va  unga xizmat 

ko‗rsatuvchi  sohalarning  hududiy  tizimlari  sanoat,  qishloq  xo‗jaligi  va  transport 

gsografiyasi  asosida  amalga  oshiriladi.  Demak,  iqtisodiy  va  ijtimoiy  geografiya 

nuqta,  areal  va  chiziqlar,  ularning  o‗zaro  hududiy  munosabati  to‗g‗risidagi  fan 

hisoblanadi.  

Yuqorida  mujassamlashuvning  hududiy  tomoniga  e‘tibor  berdik.  Uning 

ijtimoiy  tomoni  ham  xalq  xo‗jaligining  barcha  tarmoqlarida  turlicha  bo‗ladi. 

Umuman  olganda,  mujassamlashuv  sanoat  misolida  juda  aniq  yoki  sezilarli 

ko‗rinadi.  Bu  borada  ishlab  chiqarish  fondlari,  yalpi  mahsulot  yoki  ishchi  va 

xizmatchilarning  turli  korxonalarda  yig‗ilishi,  to‗planishi  sof  holdagi  ishlab 

chiqarish  yoki  korxona  mujassamlashuvi,  ularning  shaharlar  va  rayonlar 

joylashuvini esa urbanistik va hududiy mujassamlashuv sifatida ko‗rsatish o‗rinli. 

Mujassamlashuvning  bu  shakllari  bir-biriga  o‗tib  turadi  va  turli  rayon  yoki 

mamlakatlarda  har  xil  birikmada  bo‗ladi.  Masalan,  shaharning  markazlashuv 

darajasi  ma‘lum  bir  bosqichga  ko‗tarilgandan,  hududning  ―sig‗imi‖  optimal 

darajaga  yetgandan  keyin  o‗ziga  xos  vaziyat  vujudga  keladi,  ya‘ni  endi  mazkur 

shaharda qo‗shimcha korxonalarni qurish imkoniyati qolmaydi. Ekologik, uy-joy, 

transport  muammolari keskinlashadi, qurish uchun  yer  maydoni  ham  yetishmaydi 

va ayni paytda  yangi  korxona  bu  markazdan olisda  joylashuvni  ham  ―istamaydi‖. 

Demak, yirik shaharda ham emas, undan uzoqda ham emas; shaharning imkoniyati 

yo‗q, korxona esa undan yiroqlasha olmaydi. Nyatijada, yangi korxona yoki ilmiy 





Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish