Iqtisodiy tahlil

Quyidagi masalalarni yeching, tahlil qiling hamda xulosa yozing:


1-masala. Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida korxonaning asosiy vositalari tarkibi va dinamikasini tahlil qiling hamda xulosa yozing
Asosiy vositalar tarkibi va dinamikasi tahlili

Asosiy vositalar guruhlari	Yil boshi uchun		Yil oxiri uchun		O’zgarishi ( +;- )
	Summa, mln. so’m	Salmog’i, %	Summa, mln. so’m	Salmog’i, %	Summa, mln. so’m	Salmog’i, %
Asosiy vositalar - jami	6892		8639
jumladan, ishlab chiqarish	4824		6290
Noishlab chiqarish

2-masala. Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida korxonaning asosiy vositalari tarkibi, tuzilishi va dinamikasini tahlil qiling hamda xulosa yozing
Asosiy vositalar tarkibi, tuzilishi va dinamikasi tahlili

Fond nomi	Yil boshi uchun		Yil oxiri uchun		Mutlaq o’zgarish	O’sish sur’ati, %
	summa, mln. so’m	Salmog’i, %	summa, mln. so’m	Salmog’i, %
A	1	2	3	4	5	6
Bino	737		907
Inshootlar	724		769
Uzatish qurilmalari	510		613
Mashin va uskunalar	3998		5184
Mebel va ofis jihozlari	138		173
Kompyuter va hisoblash texnikasi	221		242
Transport vositalari	372		501
Boshqa asosiy vositalar	193		251
Jami

3-masala. Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida korxonaning asosiy vositalari harakat ko’rsatkichlarini tahlil qiling hamda xulosa yozing


Asosiy vositalar mavjudligi va harakati balansi (mln.so’mda)

Ko’rsatkich	Yil boshida mavjud	Kirim qilindi	Chiqarib tashlandi	Yil oxirida mavjud
Boshlang’ich baholashda asosiy vositalar qiymati	6892	2412	664	8640
jumladan yangilari		885
Asosiy vositalar eskirishi	2372			3745
Asosiy vositalarning qoldiq qiymati	4521			4895

4-masala. Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida korxonaning asosiy vositalardan foydalanish samaradorligi va unga ta’sir etgan omillarni tahlil qiling hamda xulosa yozing

Fond qaytimi tahlili

№	Ko’rsatkichlar__O’tgan_yil__Hisobot_yili__Og’ish_(+;-)'>Ko’rsatkichlar	O’tgan yil	Hisobot yili	Og’ish (+;-)	Hisobot yilida o’tgan yilga nisbatan % da
	A	1	2	3	4
1	Taqqoslama ulgurji narxlarda mahsulot ( ish, xizmat) hajmi	8793,12	10478,24
2	Asosiy ishlab chiqarish fondlari o’rtacha yillik qiymati	5169	6740
3	Jumladan mashina va uskunalar	3998	5184
4	Asosiy ishlab chiqarish fondlari qiymatida mashina va uskunalar ulushi, % (satr3:satr2x100)
5	Ishlab chiqarish fondlari qiymatining ming so’miga mahsulot hajmi (str1:str2)x100 so’m
6	Mashina va uskunalar qiymatining ming so’miga mahsulot hajmi (satr1:satr3)x100 so’m

5-masala. Yuqoridagi jadval ma’lumotlaridan foydalanib, fond qaytimiga omillar ta’sirini aniqlang, tahlil qiling hamda xulosa yozing

Ketma-ket hisoblar	O’zaro ta’sirlashuvchi xususiy ko’rsatkichlar		Asosiy ishlab chiqarish fondlarining fond qaytimi	Oldingi hisobla-shishlar-dan og’ish	Og’ish sabablari
	Fondlar tarkibida mashina va uskunalar ulushi, %	Mashina va uskunalar fond qaytimi
1- hisob o’tgan yili
Birinchi ko’rsatkichni o’rin almashtirish
Ikkinchi ko’rsatkichni o’rin almashtirish

6-masala. Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida korxonaning uskunalardan foydalanish samaradorligi va unga ta’sir etgan omillarni tahlil qiling hamda xulosa yozing

Ko’rsatkichlar	Reja	Hisobot	Rejadan og’ish (+,-)
Mahsulot hajmi, ming so’m	16235	16280
Uskunalarni ish vaqti fondi, dastgoh-soatlar	631982	629549
1 dastgoh-soat uchun mahsulot ishlab chiqarish, so’m

Mustaqil ta’lim topshiriqlari:
Quyidagi tayanch so’z va iboralarga izoh yozing:

• 
  iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida asosiy fondlardan samarali foydalanishni ahamiyati va tahlil vazifasi;
  
• 
  asosiy fondlarni ishlab chiqarishdagi roliga qarab guruhlarga bo’linishi;
  
• 
  asosiy vositalarning aktiv va passiv qismlari;
  
• 
  asosiy fondlarni tarkibi, tuzilishidagi o’ziga xos xususiyatlari;
  
• 
  mahsulot sifatini yaxshilash, raqobatga bardoshligini ta`minlashda tezlashgan amortizatsiya ajratmamlarini qo’llashning afzalliklari;
  
• 
  asosiy fondlarni texnik holatini tahlili;
  

• 
  yangilanish darajasi
  
• 
  eskirish darajasi
  
• 
  yaroqlilik darajasi
  

• 
  fond qaytimi va unga ta`sir etuvchi omillarni hisoblash tartibi;
  
• 
  fond qaytimini oshirish rezervlari.
  

Quyidagi testlarni yeching:

1. 
   Asosiy vositalarni ishga tushirish koeffitsientini (Ki) hisoblashda qanday formula qo’llanilishini aniqlang:
   

A) Yangi asosiy vositalar qiymati
Ki =------------------------------------------------------------------ ;
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

B) Qayta kirim qilingan asosiy vositalar qiymati

Ki =------------------------------------------------------------------ ;
Davr oxiri uchun asosiy vositalar qiymati

V) Qayta kirim qilingan asosiy vositalar qiymati

Ki = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

G) Yangi asosiy vositalar qiymati

Ki = ------------------------------------------------------------------ .
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

2. 
   Yangilash koeffitsientini (Kya) hisoblash uchun qanday formuladan foydalaniladi?
   

A) Yangi asosiy vositalar qiymati

Kya = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr oxiri uchun asosiy vositalar qiymati
B) Qayta kirim qilingan asosiy vositalar qiymati
Kya = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr oxiri uchun asosiy vositalar qiymati
V) Yangi asosiy vositalar qiymati
Kya = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

G) Qayta kirim qilingan asosiy vositalar qiymati

Kya = ----------------------------------------------------------------- .
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

3. 
   Asosiy vositalarni hisobdan chiqarish koeffitsientini (Kh) hisoblash uchun qanday formuladan foydalaniladi?
   

A) Hisobdan chiqarilgan asosiy vositalar qiymati

Kh = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati
B) Hisobdan chiqarilgan asosiy vositalar qiymati
Kh = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

V) Davr oxiri uchun asosiy vositalar qiymati

Kh = ------------------------------------------------------------------ ;
Hisobdan chiqarilgan asosiy vositalar qiymati

G) Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

Kh = ------------------------------------------------------------------------ .
Hisobdan chiqarilgan asosiy vositalar qiymati

4. 
   Tugatish (Kt) koeffitsientini hisoblash uchun qanday formuladan foydalaniladi?
   

A) Tugatilgan asosiy vositalar qiymati

Kt = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

B) Davr boshi uchun asosiy vositalar qiymati

Kt = ------------------------------------------------------------------ ;
Tugatilgan asosiy vositalar qiymati

V) Tugatilgan asosiy vositalar qiymati

Kt = ------------------------------------------------------------------ ;
Davr oxiri uchun asosiy vositalar qiymati

G) Davr oxiri uchun asosiy vositalar qiymati

Kt = ------------------------------------------------------------------------ .
Tugatilgan asosiy vositalar qiymati

5. 
   Asosiy vositalar yaroqliligi (Kya) koeffitsientini hisoblash uchun qanday formuladan foydalaniladi?
   

A) Asosiy vositalar qoldiq qiymati

Kya = ------------------------------------------------------------------ ;
Asosiy vositalarning boshlang’ich qiymati

B) Asosiy vositalarga hisoblangan eskirish miqdori

Kya = ------------------------------------------------------------------ ;
Asosiy vositalarning boshlang’ich qiymati

V) Asosiy vositalarning boshlang’ich qiymati

Kya = ------------------------------------------------------------------ ;
Asosiy vositalar qoldiq qiymati
G) Asosiy vositalarning boshlang’ich qiymati
Kya = ------------------------------------------------------------------------ .
Asosiy vositalarga hisoblangan eskirish miqdori

6. 
   Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanish samaradorligi ko’rsatkichlarini hisoblang, tahlil qiling hamda xulosalarni shakllantiring.