Iqtisodiy-ijtimoiy geografiya fanidan atamalar to’plami: Obyektivlik

Маятник миграция (Маятниковые миграции)- доимий яшаш жойидан одамларнинг иш жойига ёки ўқиш жойига қадар (кундалик, ҳафталик) ҳаракатларидир.

Маятник миграция замонавий дунёда оммавий жарён бўлиб; маятник миграция даражаси аҳолининг доимий кўчиш миқёсидан бир неча баробар ортиқ ҳисобланади. Маятник миграция агломерация марказлари ва йирик шаҳарларга хос бўлиб, аҳолининг зичлиги, такомиллашган йўл тармоғи ва транспорт инфрастуктураси юқори бўлган шаҳарлараро ҳудудлар учун хос. Маятник миграциянинг асосий омили сифатида ишчи кучи мотивацияси ҳисобланади. Зеро, ҳар қадай инсон иш жойи ва шаҳар ҳудудидан уй-жойга эга бўлиш учун маятник қилиш қилиш учун доим тайёр.

Маятник миграция қуйидаги турлари мавжуд: 1)Миграция сабаблари бўйича: меҳнат ва таълим; 2) Саёҳат йўналиши бўйича: давлатлараро ва давлат ичида; 3) саёҳат режими бўйича: кундалик ва ҳафталик.

Молия географияси – бу молиявий сектор фаолиятининг ҳудудий ҳодисаларини ўрганадиган иқтисодий ва ижтимоий географиянинг мустақил йўналиши ҳисобланади. Молия географияси – моливий бошқарув органлари, молия – кредит институтлари, молиявий ресурслар ва воситалар, молиявий фаолиятни тартибга солувчи қонунлар, қоидалар ва норматив хужжатларни ўрганади. Молия географиясини ўрганиш объектлари таркибига миллий даражадаги бюджетлар ва ҳудудий маъмурий бирликлар, миллий ва минтақавий солиқ тизимлари, молиявий маданият, молиявий оқимлар, мамлакатлар ва ҳудудларнинг тўлов баланслари, молиявий воситалар бозори, молиявий марказлар ва бошқалар киради. Молиявий секторда эркин ёки вақтинча бўш ресурслардан самарали фойдаланиш учун уларни қайта тақсимлаш мавжуд. Кенг маънода молиявий секторни хар хил ирархик даражадаги хўжалик юритувчи субъектлар ўртасидаги пул муносабатлари ва ҳисоб - китоблари, шу жумладан товарлар ва хизматлар ҳақини тўлаш каби молиявий бўлмаган операциялар учун тўловларни ҳам ўз ичига олади.

Тоғ – кон саноати – нефть ва газ корхоналарида, шахталарда, конларда, карьерларда, тоғ – кон корхоналарида ва бошқа шу каби корхоналарда минерал хом ашё ресурсларини қазиб олиш ва қайта ишлаш билан шуғулланадиган тармоқлар мажмуаси тушунилади.

Транзит – одамлар ёки товарларнинг бир минтақадан (шаҳар, мамлакат) бошқа минтақага (акватория сув зонаси) ушбу ҳудудни (шаҳарлар, давлатлар) иккала ҳудудни (ҳаракатнинг бошланғич ва тугаш жойини) ажратиб турадиган ҳаракати. Жаҳон иқтисодиётида транзит - бу учинчи мамлакатлар ҳудуди орқали товарларнинг бир мамлакатдан иккинчи мамлакатга ўтиши; тўғридан-тўғри транзит - чет эл товарларини божхона омборига жойлаштирмасдан божхона хавфсизлиги остида ташиш; билвосита транзит - чет эл товарларини божхона омборларига, кейин эса чет элга олиб ўтиш. Инглиз адабиётида "Оммавий транзит Mass transit " атамаси ишлатилади, бу кўп сонли йўловчиларга эга жамоат транспорти деган маънони англатади