Iqtisodiy bilim asoslari

FAOLLASHTIRUVCHI SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

26- MAVZU

XALQARO SAVDO

2. Ishlab chiqarishning biror sohasidagi mutlaq ustunlik. Masalan, Rossiyada

o‘rmonlar ko‘p bo‘lib, yog‘ochsozlik sanoati taraqqiy etgan. O‘zbekistonning tabiiy

iqlim sharoiti paxta yetishtirishga juda qulay bo‘lib, respublikamizda paxtachilik juda

rivojlangan. Paxtani Rossiyaning iqlimi issiqroq bo‘lgan janubiy hududlaridagina

yetishtirish mumkin. Lekin hosildorlik juda kam bo‘ladi. O‘zbekistonda esa yangi

o‘rmonlarni  tashkil  qilish  juda  qimmatga  tushadi.  Demak,  O‘zbekiston  paxta

yetishtirishda,  Rossiya  yog‘ochsozlikda  mutlaq  ustunlikka  ega.  Shuning  uchun

Rossiya iqtisodiyoti yog‘ochsozlikka, O‘zbekiston iqtisodiyoti esa paxtachilikka

ixtisoslashadi. Ya’ni har bir davlat nisbatan arzonga tushadigan mahsulot turini

ishlab chiqaradi va bir-biri bilan ularni ayirboshlaydi. Bunday ixtisoslashuvdan har

ikkala davlat ham manfaat ko‘radi va shu bois, o‘zaro savdo-sotiq qiladi. Mutlaq

ustunlik tamoyili asosida davlatlarning ixtisoslashuvi yer yuzidagi bor resurslardan

tejamli  va  samarali  foydalanishga  olib  keladi.  Demak,  davlatlar  o‘zaro  savdo-

sotiqda mutlaq ustunlik tamoyiliga rioya qilishi lozim ekan. Unga ko‘ra, har bir

davlat qaysi tovarni boshqa davlatlarga qaraganda kamroq resurslar sarflab ishlab

chiqara olsa, o‘sha tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashishi lozim.