Iqtisodiy bilim asoslari

BILIMINGIZNI SINAB KO‘RING!
http:eduportal.uz

---

54
MUSTAQIL FAOLIYAT
MUQOBIL TO‘LOV XIZMATLARI
Iqtisodiyot  rivojlanishi  va  texnologiya  taraqqiyoti  natijasida  butun 
dunyoda,  shu  jumladan  O‘zbekistonda  ham  elektron  tijorat  faol 
rivojlanmoqda. Bu esa o‘z navbatida to‘lovlarni banklar orqali an’�anaviy 
tarzda  amalga  oshirishdan  zamonaviy  texnologik  innovatsiyalarga 
asoslangan mobil, tezkor, ishonchli to‘lovlarga o‘tishni taqozo qilmoqda. 
Kompyuter  texnologiyalarining  rivojlani-
shi  natijasida  hozirda  plastik  kartalar  to‘lov 
vositasi sifatida qo‘llanilmoqda. Plastik kartalar 
zamonaviy to‘lov vositasidir. Kartalar elektron 
moslama  bo‘lib,  unga  pul  egasi,  pul  miqdori 
v a   q a y s i   b a n k d a   s a q l a n a y o t g a n l i g i   h a q i d a 
ma’lumotlar  kiritilgan  bo‘ladi.  Plastik  karta 
maxsus moslama (terminal)ga joylanib, zarur pul 
miqdori xaridorning bankdagi hisob raqamidan 
to‘lovni  qabul  qilayotgan  muassasa  hisobiga 
o‘tkaziladi. Kartadan boshqalar foydalanishining 
oldini olish maqsadida u karta egasi tomonidan 
“kalit” – maxfiy kod bilan himoyalangan bo‘-
ladi  va  uni  faqat  shu  “kalit”  bilangina  ochish 
mumkin.
Shuningdek,  plastik  kartalardagi  pulingizni 
kerak bo‘lganda bankomat deb ataluvchi quril-
malardan foydalanib naqd pulga aylantirib olishingiz mumkin. 
Plastik kartalar bilan to‘lovlarni amalga oshirish bugungi kunda har 
bir fuqaro uchun odatiy holga aylanib bormoqda. Bunga sabab ular mijoz 
uchun qulay to‘lov vositasi ekanligi bo‘lib, naqd pulga bo‘lgan ehtiyojni 
sezilarli darajada kamaytiradi. Mamlakatimizda plastik kartalar orqali na-
faqat to‘lovni amalga oshirish, balki kredit olish imkoniyati ham mavjud.