Iqtisodiy bilim asoslari 8

BILIMINGIZNI SINAB KO‘RING!
Oz navbatida, davlat bu pullarga o‘zi uchun kerakli tovar va xizmatlarni ishlab chiqa-
ruvchilar hamda uy xo‘jaliklaridan sotib oladi. Ishlab chiqaruvchilar esa uy xo‘jaliklaridan 
olgan pullarga yana aholi va davlatdan kerakli resurslarni sotib oladi va hokazo. Shu tariqa, 
iqtisodiyotda resurslar, tovarlar, xizmatlar va pul mablag‘lari to‘xtovsiz aylanib turadi.
Bozor infratuzilmalari
 —
bozor vazi falarini amalga oshirish da bevosita qatnashmasdan, 
unga yordam beruvchi, xizmat ko‘r satuvchi korxona, tash kilot va muas sasalar.
Buni yodda tuting!
• 
Davlat, ishlab chiqaruvchilar va oila-uy xo‘jaliklari bozor qatnashchilaridir.

• 
Bozorda davlat, ishlab chiqaruvchilar, iste’molchilar o‘rtasida resurslar, tovarlar, 

xizmatlar va pul mablag‘lari muntazam ravishda aylanib turadi.
Topshiriq
Dars mavzusini yori tuvchi chizma asosida “Bozor ishti rokchilari orasida resurs, pul, 
tovar va xizmat oqimining aylanishi” deb nomlangan plakat tayyorlang.
BOZOR INFRATUZILMALARI
Bozor vazifalarini ama lga oshirishda be vosita qatnashmasdan unga yordam beruvchi, 
xiz mat ko‘rsatuvchi kor xona, tashkilot va muassasalarning hammasi bitta nom — bozor 
infratuzilmalari nomi bilan ataladi. Bozor infratuzilmalariga banklar, sug‘urta kompaniyalari, 
tovar, fond va boshqa turdagi birjalar, savdo uylari, bojxona idoralari, hisob-kitob, moliya, 
huquqiy ma slahat xizmati ko‘r satadigan turli tash ki lotlar, turli xil maxsus savdolarni tashkil 
qi luvchi muassasalar va tashkilotlar kiradi.

---

45
45
44
A. SAVOLLAR
1. Pul bo‘lmagan davrlarda mahsulotlarni ayirboshlash jarayonida qanday qiyinchiliklar 
bo‘lganligini tushuntirib bering.
2. Har qanday narsa ham pul vazifasini bajara oladimi?
3. Pulning har bir vazifasini yaqqol ko‘rsatuvchi hayotiy misollar keltiring.
4. Oldi-sotdi jarayonidan xaridor ham, sotuvchi ham manfaat ko‘rishini izohlab bering.
5. Bozorning mavjud bo‘lishi uchun har doim ham maxsus ajratilgan joyning bo‘lishi 
shartmi? Javobingizni misollar bilan asoslang.
6. Bozor vazifalarini ayting va ularni bozor misolida tushuntirib bering.
7. Ishlab chiqarish vositalari bozoridagi tovarlar narxlarining oshishi iste’mol tovarlari 
bozoridagi tovarlar narxiga qanday ta’sir ko‘rsatadi?
8. Ishlab chiqarish vositalari bozori va iste’mol tovarlari bozorining bir-biriga o‘xshash 
hamda farqli tomonlarini sanab bering.
9. Davlat bozordan nimalar sotib oladi va nimalar sotadi?
10. Iqtisodiyotda resurslar, tovarlar, xizmatlar va pul mablag‘lari aylanib turishini turli 
xil misollar yordamida tushuntirib bering.