«интернаука» Научный журнал №8(231) Март 022 г. Часть Издается с ноября 2016 года Москва 2022 ббк 94 И73 Председатель редакционной коллегии: Еникеев Анатолий Анатольевич

1.1 Пауэрлифтинг 
Пауэрлифтинг (ағыл. powerlifting: power – күш 
және lift – көтеру) максимальды ауыр салмақтағы 
салмақты жеңумен сипатталатын спорттың күш түрі.
Пауэрлифтингті сондай-ақ күштік үш сайыс 
деп те атайды. Бұл жарыс тәртібі ретінде оған үш 
жаттығу кіретініне байланысты: штангыны жүрелеп 
отырып көтеру (Squat), штангыны жатып алып 
сығымдап көтеру (Bench press) және штангыны тарту 
(Deadlift) 
– 
бұлар 
соммада 
спортсменнің 
квалификациясын анықтайды.
Пауэрлифтингте, 
бодибилдингтен 
айырмашылығы, дене мүсінінің сымбаты емес, 
күштік көрсеткіштер маңызды болып табылады.
Жарысқа 
шығу 
кезінде 
бір 
салмақ 
категориясындағы спортсмендердің көрсеткіштері 
салыстырылады. Бағалау барлық үш жаттығуларда 
максимальды алынған салмақ бойынша суммарлы 
жүргізіледі. Бірдей көрсеткіштерде жеңіс салмағы 
аз спортсменге беріледі. Әр түрлі салмақ 
категориясындағы спортсмендерді салыстыруда 
Вилкс формуласы немесе Глоссбреннер формуласы 
қолданылуы 
мүмкін 
(көбінесе 
WPC-WPO 
федерациясында қолданылады).
Пауэрлифтингтің халықаралық ұйымдарының 
саны үнемі өсіп 
келеді, 
бірақ, әлемдік 
пауэрлифтингкке 
тиесілі 
орталықтандыруға 
қарамастан (жергілікті мекемелерге орталық 
мекемелердің кейбір басқару міндетін тапсыру 
жүйесі), 
әлдеқайда 
белгілі 
және 
атақтысы 
Халықаралық Пауэрлифтинг федерациясы (IPF) 
болып табылады. IPF – Барлық әлемдік ойындар 
Ассоциациясының және Халықаралық спорт 
Федерациясының Басты Ассамблеясының мүшесі 
болып табылатын пауэрлифтингтегі жалғыз 
халықаралық ұйым. 2004 жылы ұзақ үдерістен кейін 
IPF Халықаралық Олимпиадалық комитет атағын 
алды және WADA кодексіне қол қойды, 1964 
жылдан бастап пауэрлифтинг Параолимпиадалық 
Ойындар бағдарламасына «ауыр атлетика» түрінде 
қосылған болатын, ал 1992 жылдан бастап 
пауэрлифтинг ретінде қосылды. Қатысушы 
мемлекеттердің саны - 115, Паралимпиядалық 
Ойындарда 2000 жылы алғаш рет әйелдер қатысты.
Ресейде пауэрлифтинг 1987 жылдан бастап СССР 
атлетизм Федерациясы кезінде президиумында 
күштік үш күрес бойынша Комиссия құрылғаннан 
кейін спорттың ресми түрі болып саналды. 1990 
жылы IPF мүшесі болып табылатын жеке өз бетінше 
СССР пауэрлифтинг Федерациясы жасалды.
Бүгінгі 
таңда 
Ресей 
пауэрлифтингінің 
Федерациясы сол елдегі барлық осы тектес 
ұйымдардың ішіндегі Мемлекеттік спорт комитетінде 
аккредиттелген жалғыз ұйым болып табылады.
Соңғы уақытта бір жеке алынған қимыл 
бойынша жарыстар жиі өткізіліп келеді: штангыны 
жатып алып сығымдап көтеру. Шын мәнісінде 
барлық федерацияларда ол үшін қосымша 
нормативтер жасалды. Бұдан бөлек, пауэрлифтингті 
спорт фестивальдерінің бағдарламасына жиі қоса 
бастады, мұндай фестивальдарда ол спорттың 
«кілт» түрі ретінде маңызды рөл атқара бастады.
Пауэрлифтингті сондай-ақ күштік үш күрес деп 
те атайды. Бұл жарыс тәртібі ретінде оған үш 
жаттығу кіретінімен байланысты: арқада штангімен 
отырып тұру (нақтырақ айтқанда жауырынның 
жоғары бөлігінде), көлденең орындықта штангыны 
жатып сығымдау және штангыны тарту – бұлар 
соммада спортсменнің квалификациясын анықтайды.
Бодибилдингтегі бұл үш жаттығулар «базалық» 
немесе жай «база» деп атайды, себебі олардың 
орындалуы кезінде жұмысқа бірнеше буындар, 
қандай да бір аз не көп мөлшерде барлық 
бұлшықеттер де іске қосылады. Бұл жаттығуларды 
қолдану спортты енді бастаған спортсмендерге 

---

Журнал «Интернаука» 
№ 8 (231), 2022 г. 
24
жалпы бұлшықет массасын жинау үшін және күшті 
дамыту үшін нұсқау етіледі.