International Journal of Intellectual and Cultural Heritage Volume: 2 Issue: 05

International Journal of Intellectual and Cultural Heritage 
Volume: 2 Issue: 05 | 2022 
ISSN: P – 2181-2306, E – 2181-2314
 
http://ihm.iscience.uz/index.php/ijich 
64 

Уструшонада қурилган дастлабки мудофаа истеҳкомлари милоддан аввалги VI-
V асрлар билан даврланади ва улар Муғтепа (Кирополь), Нуртепа, Хонтепа каби илк 
шаҳарларга тегишлидир;

Антик даврларда, хусусан, милоддан аввалги IV-милодий III асрларда
шаҳарсозлик маданиятининг кучайиши муносабати билан мудофаа иншоотларига бўлган 
эҳтиѐж ҳам ортади, натижада, мудофаа истеҳкомларини қуришга ҳам эътибор кучаяди; 

Мудофаа иншоотлари турли даврларда таъмирланган, қайта қурилган, бу эса 
турли давр меъморчилик ва қурилиш усуллари хусусиятларининг уйғунлашганини кўрсатади; 

V-VI асрларда Ўрта Осиѐда, жумладан, Уструшонада сиѐсий вазият стабил 
бўлмаган. Бу ҳам мудофаа иншоотларининг навбатдаги тури бўлган ва воҳани муҳофаза 
қилган Кампирдеворнинг қурилишига сабаб бўлган. Кампирдевор ўз фаолиятини сомонийлар 
даврида тўхтатган. 
-Хулоса ва таклифлар (Conclusion/Recommendations) 
Шундай қилиб, Ўрта Осиѐнинг бошқа тарихий ўлкаларида бўлгани каби Уструшонада 
ҳам қадим ва илк ўрта асрларда мудофаа истеҳкомлари фаолият кўрсатган ва улар вақти–вақти 
билан мунтазам таъмирланиб турилган. Қадим ва илк ўрта асрларда Уструшонада мавжуд 
археологик комплексларни даврлаш ва уларнинг тарихий-сиѐсий хусусиятларини очиб бериш 
учун мудофаа деворлари қолдиқлари бирламчи манба бўлиб хизмат қилади. 
 
Фойдаланилган адабиѐтлар рўйхати (Reference) 
1.
Муҳамедов Ҳ. Қадимий мудофаа деворлари. Тошкент. “Фан”, 1961. 
2.
Муҳаммаджонов А.Р. Сирли расмлар изидан.Фан ва турмуш.Тошкент. “Фан”.1968, 6-сон. 
3.
Муҳаммаджонов А.Р. Ўзбекистон тарихи, Т.: 2004,. 
4.
Пардаев М.Ҳ. Отчет Кизилинского отряда за 1987год.// ЎзРФА Археология институти 
архиви. Ф.6. Д. 3-рақам. 
5.
Пардаев М.Ҳ. Қалятепа шаҳар ѐдгорлиги стратиграфиясига оид айрим мулоҳазалар. // 
ЎММТ., 31-сон, Тошкент, “Фан”. 2001. 
6.
Негматов Н.Н. Уструшана в древности и раннегосредневековья. Сталинабад, 1953. 
7.
Basymovich, T. B. (2022). Some Issues on Studying Material Culture “Ancient Ustrushana”. 
Texas Journal of Philology, Culture and History, 11, 18-22. 
8.
Туйчибаев, Б. Б. (2022). ПЕТРОГЛИФЛАРНИ ҲУЖЖАТЛАШТИРИШДА РАҚАМЛИ 
ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ. ВЗГЛЯД В ПРОШЛОЕ, (SI-2). 
9.
Туйчибоев, Б. (2022). Қоятош суратларини ўрганиш ва сақлашда рақамли 
технологияларнинг ўрни. Значение цифровых технологий в изучении истории 
Узбекистана, 1(01), 19-24. 
10.
Rasulova D. B. The Study of Central Asia in French Historiography in the 19th Century 
//International Journal on Integrated Education. 2021, Т. 4. – №. 5. – С. 93-103. 

---