Intellektual tizimlar

Topshiriq variantlari

Realizovat pryamuyu sepochku rassujdeniy dlya sleduyuщix zadach:

1. prognozirovaniye neispravnostey elektronnoy apparaturы
2. prognozirovaniye neispravnostey avtomobilya
3. prognozirovaniye zabolevaniy (po vыboru)
4. prognozirovaniye (po vыboru)
a. sportivnыx meropriyatiy
b. teleperedach
c. prirodnыx kataklizmov
i t.p.
5. klassifikasiya obyektov (po vыboru)
6. zadachi informasionno-sovetuyuщyego xaraktera (po vыboru)
a. pomoщnik zaveduyuщyego sklada
b. pomoщnik aptekarya
c. pomoщnik operatora spravochnoy slujbы
d. vыbor doljnosti
e. provedeniye otpuska
i t.p.

4-amaliy mashg’ulot. Teskari zanjirli maxsuliy model yaratish

Ishning maqsadi

Nauchitsya ispolzovat metod pravil produksii dlya predstavleniya znaniy na osnove pryamoy sepochki rassujdeniy.

Nazariy qism

Faraz kilaylik, avtomobil yurmay koldi. Muammo nimada – yo akkumulyator o’tirib kolgan, yo startyor nosoz? Muammoni boshka umumiyrok xolda karab chikamiz:ma’lum sababga ko’ra(avtomobil o’rnidan ko’zg’almay koldi) sharoitni aniklab olishimiz kerak,muammoga sabab nima? U oldingi bo’limdagi vazifadan shunisi bilan fark kiladiki,u yerda shartlar oldindan ma’lum edi,lekin natijalari noma’lum edi. Vazifaning yechimini oldindan aytish mumkin edi. Bu yerda xam yechim ma’lum va uning sababini toppish kerak. FTZ prinsipi bo’yicha ishlovchi dasturiy vositalar oldindan ma’lum bo’lgan natijalarni kidirish uchun mo’ljallangan.Ma’lum shartga asoslangan,to’g’ri fikr zanjirini amalga oshiruvchi tizim mumkin mantikiy natijalarni amalga oshiradi; teskari fikrlash zanjirini amalga oshiruvchi tizim esa,ma’lum natijalar bo’yicha ular uchun zarur bo’lgan sharoitlarni kidiradi.

Xammasidan oldin karor kabul uchun vazifani ekspert tizimini ishlab chikadigan kilib ko’yamiz. Mos keluvchi vazifa karor kabul kilishda FTZ(fikrlashning teskari zanjri) dan foydalanilishi mumkin, yoki vazifa boshkacha bo’lishi mumkin,ya’ni boshka vaziyatdan kelib chikkan xolda: ishga kirishni xoxlagan odam katta firma direktori oldiga keldi. Direktor firmadagi umumiy axvol va mutaxassislarga firmaning talabi xakida, uning tanlovi xakidagi ma’lumotlar bilan tanishtiradi. Ishga kelayotgan odamning firmada kanday ish bilan shug’ullanishini xal etish direktor uchun muxim xisoblanadi.
Shu boisdan vazifada bo’lishi mumkin bo’lgan bir kancha variantlardan birini tanlash kerak, uning yechimi uchun FTZdan foydalanish mumkin. Xakikatda javob allakachon mavjud. Ish so’rab kelgan odam direstor oldida o’tirib bor kuchi bilan unda yaxshi taassurot koldirishga xarakat kiladi. Agar bu odam direktorga mak’ul kelsa, unga mos keluvchi lavozimni tanlashi kerak. Direktor o’sha odamga, to’g’ri tanlovni amalga oshirish imkonini beruvchi javob oladigan savollar berishi zarur.
Demak, vazifa ko’yildi. Endi uni ko’rgazmali tarzda takdim etish lozim. O’xshash vazifalarni tasvirlash uchun odatda yechimlar daraxti deb nomlanuvchi diagrammalardan foydalaniladi. Yechimlar daraxti zaruriy aniklik beradi va fikrlash yo’nalishini kuzatishga imkon beradi.
1-rasmda ishga kabul kilish misoli uchun yechimlar daraxti
keltirilgan.Ko’rinib turibdiki,diagramma cho’kki(vershina) deb nomlanuvchi aylana va to’g’riburchaklardan tashkil topgan.Xar bir cho’kki o’zining nomeriga ega.Cho’kkilarni birlashtiruvchi liniyalar duga va shoxlar deb ataladi.
Savollardan iborat aylanalar yechimlar cho’kkisi deb nomlanadi.To’g’riburchaklar butun diagrammalardan iborat va mantikiy yechimlarni anglatadi. Liniyalar diagrammalr yo’nalishini ko’rsatadi. Ko’pchilik cho’kkilar ularni boshka cho’kkilar bilan bog’lovchi bir nechta shoxlarga ega.