Институти 5540600 «есмт» йўналишидаги талабалар учун «Тикув маҳсу

Иситувчи қатлам тайѐрлаш 
Қишки кийимларда ишлатиладиган иситувчи қатлам кўпинча ватин ѐки пенополиуре-
тандан тайѐрланади. Иситувчи қатламнинг юқори қисми пастдан кўра қалинроқ бўлади, чун-
ки у 1,5 – 2,5 қаватдан иборат бўлиши мумкин. 
Пенополиуретан иситувчи қатламнинг юқори қисми икки қават, пастки қисми эса бир 
қават қилиб тайѐрланади. Иситувчи қатламнинг кийим олд бўлагидаги иккинчи қавати борт а
1-1,5 см етмаслиги керак, шунда иситувчи қатламнинг қалинлиги аста – секин камая боради.
Асосий қават билан иккинчи қават универсал машинада борт қирқими бўйлаб, ундан 1 см 
масофада бостириб тикилади. Иккинчи пенополиуретан қавати ва чоклар кийимнинг астари 
а б
 
в

---

95 
томонда бўлиши керак. Бириктирма чок унчалик қаттиқ тортилмаслиги, бахяқаторнинг йи-
риклиги 0,5 см. бўлиши керак. 
Мактабгача ѐшдаги болалар кийимларида иситувчи қатлам бир қаватдан иборат бўлади. 
Астар тайѐрлаш 
Астар устки кийимларда уларнинг чидамлилигини ошириш ва кийиб суғуришда 
қулайлик яратиш учун ишлатилади. Шунинг учун улар сирғанчик газламалардан тайѐрлана-
ди. Аѐллар кийимида астарлик газламадан илгак ва бар тутгич тайѐрланади. 
Бар тутгич астарлик газламадан тайѐрланади. У узунчоқ қилиб бичилган парча ўнгини 
ичкарига қаратиб, икки буклаб 1 см. ли ағдарма чок солиб тикилади. Махсус мослама ѐрда-
мида ўнгига ағдарилади. Ўртасидан 2 букланади ва учбурчак қилиб, тугма сиғадиган изма 
қолдириб, 2 та бахяқатор юритиб пишиқланади. Ёки мослама ѐрдамида четлари букланиб, 
бостириб тикилади . Бахяқаторлардан биттаси учбурчакнинг асоси бўйлаб, иккинчиси ундан 
1,5-2 см. масофада кўндалангига юритилади (ҳар қайси бахяқаторнинг узунлиги 0,5-0,7 см). 
Бар тутгич дазмолланади . 
Астарни тайѐрлашда аввал витачкалари тикилади, сўнгра ѐн, елка қирқимлари, 
енгларнинг тирсак ва олд қирқимлари орқа бўлакнинг ўрта қирқимлари кенглиги 1 см. чок 
билан бириктириб тикилади. Енг астарини астар ўмизига ўтқазиш учун енгнинг олд ѐки тир-
сак чокида 20-25 см. узунликдаги жой тикилмай қолдирилади. Астарнинг этак қирқими ав-
ранинг этак қирқимига тикиладиган бўлса, орқа чокнинг ўрта қисми кийимни ўнгига ағда-
риш учун 30-35 см. узунликда тикилмай қолдирилади. 
Бар тутгич учи ѐн чокка ѐки енг ўмиз чокига қўйиб тикилади. Астар этак учига ет-
майдиган бўлса унинг пастки чети букланиб тикилди.
Астар этак учига етмайдиган бўлса, унинг пастки чети букланиб, букиш чизиғидан 0,1 
см. масофада бахяқатор юритилади. 
Астар аврага уланмайдиган бўлса, астар ѐн қирқимлари, орқа бўлак ўрта чоки 
қирқимлари махсус машинада йўрмаланади. 
Енг астари астар енг ўмизига, уларнинг белги кертимлари тўғри келтирилиб, универ-
сал машинада ўтқазилади.