ва ултратовуш билан пайвандлаш.
1-усул. Материалнинг уланадиган жойи контакт йўл билан қиздирувчи асбобда қиз-
дириб юмшатилади, кейин совутилади. Қиздиргич ҳар хил ўлчамли электр асбоб. Бу усул
учун Германиянинг "Пфафф" фирмасининг 8300 кл. машинаси қўлланилади. Плѐнка иссиқ
асбобга ѐпишмаслиги учун орасига целлофан, калкага ўхшаган қоғоз ва фторопласт-4 нинг
юпқа плѐнкаси (тефлон) қўйилади.
2-усул. Юқори частотали ток билан пайвандлашнинг 2 хил усули бор: параллел ва
кетма-кет .
Термопластик материал 2та электр ток билан қизийдиган металл пластинка орасига
жойлаштирилиб (электродлар) 2, ток юқори частотали генератор 1 дан юборилади. Бунда
электр майдони ҳосил бўлиб, полимердаги қарама-қарши зарядли молекулалар силжиб, муа-
йян иш бажаради. Ҳосил бўлган иссиқлик таъсирида материал юмшаб пайвандланади
(3.2.5-расм , а).
Иккинчи усулида пайвандланадиган материаллар 2 та ҳаракатланувчи электродлар
(роликлар) 1 орасидан ўтказилади. Ток генератор 3 дан берилади (3.2.5-расм, б). Параллел
усули поливинилхлорид плѐнкали плашлар тайѐрлашда ЛГС - 15 юқори частотали қурилма
ѐки ОК-1.2/С (ПНР) пайвандлаш апаратида пайвандланади. ЛГСП-0.4 прессини ҳам ишла-
тиш мумкин. Юқори частотали майдонда пайвандлаш тезлашади (масалан: қалинлиги 0.15 -
0.2 мм. бўлган плѐнка 2-3 секундда).
3.2.5-расм. Термопластик материалларни пайвандлаш усуллари.
3-усул. Ултратовуш билан пайвандлаб улашда ва безак бахяқаторлар босиш учун ип-
сиз тикиш БШМ машинаси ишлатилади. Термопластик материалга ултратовуш тебраниши
ва босим таъсир этади. Ултратовуш бир-бирига тегиб турган деталлар орқали ўтиб, тебра-
а б
32
нишнинг механик таъсири ва тўлқинланиш таъсирида иссиқлик ҳосил бўлиб, материал пай-
вандланади.
БШМ машинасида қуйидаги бахяқаторлар ҳосил бўлади: \\\\\\\\, _ _ _ _ _ , ........,
ссссс, ******, ооооо, >>>>>>>.
Пайвандлаш йўли билан бириктирма, қуйма, букма, туташтирма чоклар ҳосил
қилинади. Эркаклар кўйлагига « Комби-текс» усули билан оѐқчали тугмаларни чатиш мум-
кин.
1. Бириктирма пайванд чок - оддий бўлиб, сув ўтказмайди, унчалик пишиқ эмас
(3.2.6-расм, а).
2. Очиқ қирқимли букма чок - борт чети, ѐқа четига ишлов беришда, енг ва кийим
этагини букиб пайвандлашда ишлатилади ( б ).
3. Очиқ қирқимли қуйма чок - кийимнинг ѐн, елка, енг қирқимларини бириктиришда
ишлатилади. У сув ўтказмайди ( в ).
4. Бир қирқими ѐпиқ қуйма чок - қопламали материалларнинг ҳамма деталларини
бириктиришда ишлатилади. У пишиқрок ва чиройлироқ ( г ).
5. Туташтирма чок - адип бўлакларини, остки ѐқа бўлакларини пайвандлашда ишла-
тилади ( д ).
3.2.6-расм. Пайванд чок турлари
Пайвандлашни роботлаштиришда ЮЧТ ва УТ билан пайвандлаш катта аҳамиятга
эга. Масалан: кийимга эмблема ѐпиштириш учун УЗП-2500-А (Болгария) пресси ишлати-
лади. УТ прессининг УПУ-1 қурилмаси эса кийим деталларига изма ва пухталама тайѐрлаш
учун ишлатилади. Пайванд чокнинг конструкцияси ва ўлчамлари материалнинг қалинлиги-
га, пайвандлаш усулига ва чок нимага мўлжалланганига қараб ҳар хил бўлади. Пайванд чок-
нинг қалинлиги пайванд қилинаѐтган газлама битта қатламининг қалинлигидан кам бўл-
маслиги керак. Агар чокнинг қалинлиги пайванд қилинаѐтган газлама битта қатлами қалин-
лигидан кам бўлмаса, унинг статик пишиқлиги камаяди.
33
Do'stlaringiz bilan baham: |