Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси

инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилувчилар аҳволи масалалари бўйича Мах-
сус вакили бор.
БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича комиссия ва Бош Ассамблеясига юқорида 
қайд этилган махсус органлар томонидан тақдим этиладиган маърузалар очиқ 
сессияларда муҳокама қилинади ва Инсон ҳуқуқлари бўйича комиссия мазкур 
масалалар бўйича ҳар қандай қарор қабул қилишида муҳим элемент ҳисобланади.
БМТ Низомида мустаҳкамланган, яъни низомда кўрсатиб ўтилган органларга 
инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш билан бевосита ёки билвосита шуғулланувчи 
БМТнинг Бош Ассамблеясини, Бош Ассамблеянинг гуманитар ва ижтимоий 
масалалар бўйича Учинчи қўмитасини, шунингдек БМТнинг Инсон ҳуқуқлари 
бўйича кенгашини ҳам киритиш мумкин.
Бош Ассамблея БМТ тизимида. Унинг асосий органларидан бири ҳисобланиб, 
инсон ҳуқуқларини рағбатлантириш соҳасида катта ваколатларга эга орган 
ҳисобланади. Бундан ташқари, мазкур органлар фаолиятининг энг муҳим бўлган 
йўналишларидан бири инсон ҳуқуқлари ва асосий эркинликларни амалга оши-
ришга кўмаклашиш ва иқтисодий, ижтимоий ва гуманитар соҳаларда, шунинг-
дек маданият, таълим ва соғлиқни сақлаш соҳаларида халқаро ҳамкорликка 
кўмаклашиш ҳисобланади.
Ўзбекистоннинг инсон ҳуқуқлари соҳасида мазкур орган билан ҳамкорлиги 
Бош Ассамблеянинг ижтимоий ва гуманитар масалалар билан шуғулланувчи 
Учинчи қўмитаси орқали амалга оширилмоқда. Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари 
соҳасида таълим тўғрисидаги, ўлим жазосига мораторий тўғрисидаги, инсон 
ҳуқуқлари бўйича тенг ҳуқуқли ва ўзаро ҳурматга асосланган мулоқотни рағбат­
лантириш тўғрисидаги ташаббусларни илгари суриб ва қўллаб­қувватлаган 
ҳолда, унинг йиғилишларида, фаол иштирок этмоқда
БМТнинг Уставида кўзда тутилган органлари орасида биз учун, муайян ўзига 
хос хусусиятини ҳамда Ўзбекистон билан яқиндан ҳамкорлигини ҳисобга олган 
ҳолда Инсон ҳуқуқлари бўйича Кенгаш (ИҲК) кўпроқ қизиқиш уйғотади. 
Инсон ҳуқуқлари бўйича Кенгаш БМТнинг ўз обрўсини йўқотган ва сиёсий-
лашган Инсон ҳуқуқлари бўйича комиссияси ўрнини эгаллаган бўлиб, БМТ 
Бош Ассамблеясининг 2006 йил 15 мартдаги 60/251 резолюциясига биноан 
таъсис этилди. Мазкур ҳукуматлараро орган йилда уч марта Женева шаҳрида 
йиғилади ва БМТ аъзо­давлатлари орасидан 3 йил муддатга сайланадиган 47 
аъзодан иборат таркибга эга. Инсон ҳуқуқлари бўйича Кенгаш — бу тенгсизлик-
ни, камситишларни бартараф этиш, нисбатан ночор гуруҳларнинг ҳуқуқларини 
ҳимоя қилиш учун тузилган органдир.

---

112