Inov natijalari asosida puxtalik kursatkichlarining

Yangi mashinaning tuzilish huxtaligini aniqlash.
Agar texnik qurilmaning ishlamay qolishi, uning elementlaridan biri ishlamay qolganda sodir bo‘lsa, u asosiy birikmali qurilma deb ataladi. Bunday qurilmalar puxtaligini hisoblashda elementning ishlamay qolishi tasodifiy va bogliq bo‘lmagan hodisa deb qaraladi.
Mahsulotning t vaqt mobaynida buzilmasdan ishlash ehtimoli uning elementlarining shu vaqt ichida buzilmasdan ishlash ehtimolliklarining ko‘paytmasiga teng:
(1)
Amaliyotda ko‘pincha mahsulotning ishlamay qolish jadalligi doimiy kattalik hisoblanadi. Odatda ishlamay qolishlarning kelib chiqish vaqti eksponensial qonunga bo‘ysunadi, ya’ni me’yorida ishlash vaqtida sharti to‘gri bo‘ladi. Bu holda miqdoriy tavsiflar uchun ifodalar quyidagi ko‘rinishni oladi:


, , , . (2)
Agar berilgan turdagi barcha elementlarning puxtaligi teng bo‘lsa, tizimning ishlamay qolishlar jadalligi ushbu ifodadan aniqlanadi:
(3)
bu yerda:N_i– iturdagi elementlar soni; r – element turlari soni.
Amaliyotda ko‘pincha yuqori puxtalikka ega bo‘lgan tizimlarning buzilmasdan ishlash ehtimolligini hisoblashga to‘gri keladi. Bunda λ_st ko‘paytma birdan ancha kichik, buzilmasdan ishlash ehtimolligi P(t) esa birga yaqin qiymatlarga ega bo‘ladi. Bu holda, ni qatorga yoyib va uning birinchi ikki hadi bilan cheklanib, yuqori darajadagi aniqlik bilan P(t)ni hisoblash mumkin.
Puxtalikning asosiy miqdoriy tavsiflarini amaliyot uchun yetarli aniqlik bilan quyidagi yaqinlashtirilgan formula bo‘yicha hisoblash mumkin:
, ,
, . (4)

Puxtalik miqdoriy tavsiflarini yaqinlashtirilgan formulalar bilan hisoblash buzilmasdan ishlash ehtimolligi 0,9 dan yuqori, ya’ni λt≤0,1 bo‘lgan tizimlar uchun katta xatolik bermaydi.

Tizimlar puxtaligini hisoblashda ko‘pincha hisob alohida elementlarining buzilmasdan ishlash ehtimolliklarini ko‘paytirishga, ularni darajaga ko‘tarishga va ildiz ostidan chiqarishga to‘gri keladi. P(t) ning birga yaqin qiymatlarida bu hisoblashlarni amaliyot uchun yetarli aniqlik bilan quyidagi yaqinlashtirilgan formulalar bilan bajarish mumkin:


, ,
(5)
bu yerda - i- blokning ishlamay qolish ehtimolligi.

Nazorat savollari:

1. 
   Yangi buyumning puxtalik ko‘rsatkichlarining me’yori qanday belgilanadi?
   
2. 
   Mashinaning narxi va puxtaligi o‘rtasida qanday bog‘liqlik bor?
   
3. 
   Detallarni mustahkamlikka hisoblashning asosida qanday g‘oya yotadi?